Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
49
generatywnychuzbóżrozpoczynasięowielewcześniejiprzebiegasynchro-
niczniezrozwojemwegetatywnym.Warunkiemrozpoczęciaprzemiange-
neratywnych,polegającychm.in.naróżnicowaniusięstożkawzrostu,jest
zaistnieniemechanizmuindukcjitermicznejifotoperiodycznej.Indukcyjny
wpływtemperaturynarozwójorganówgeneratywnych,określanyjakoja-
ryzacja,wpoczątkowymokresiewegetacjimieścisięwprzedzialeod00C
do100Citrwaodkilkudokilkudziesięciudni.Zbożomjarymwystarczazwy-
klekilku-lubkilkunastodniowyokrestemperaturyod50Cdo100Cwiosną
wczasiekiełkowania(pęcznieniaziarnaiformowaniakiełka)iwschodów.
Zbożaozimeprzechodząjaryzacjęjesieniąwtemperaturzeod00Cdo50C
wznaczniedłuższymczasie(jęczmień10-30dni,żyto20-50dni,pszenica
20-60dni).Potymokresiemogąjużróżnicowaćstożekwzrostu.Warun-
kiemniezbędnymdoindukcjikwitnieniajesttakżeświatło.Gatunkinale-
żącedopodrodzinywiechlinowatychsąroślinamidniadługiego,awięcich
acałykwiatostannabieradwubocznejsymetrii.Następujetojużpodkonieckrzewienia
zbóż.Napoczątkufazystrzelaniawźdźbłoróżnicująsięwkłosieelementyskładowekło-
ska(plewy)ikwiatów(plewki),aniecopóźniejrozwijająsięorganyrozrodcze-pylniki
isłupekorazróżnicująsiękomórkipłciowe.Podkoniecfazystrzelaniawźdźbłoszybko
zwiększarozmiarycałykłosiprzebiegająpodziaływkomórkachmacierzystychpyłku
iworeczkazalążkowego,powstajągamety.
Jęczmieńiowieswokresiekłoszenialubwyrzucaniawiechmająwpełniwykształcone
wszystkieelementykwiatów,aznamionaichsłupkaipyłeksądojrzałeizdolnedozapyla-
nia.Utychgatunkówrównocześniezkłoszeniemmożeodbywaćsiękwitnienieizapylanie
lubniekiedykwitnieniemożewyprzedzaćkłoszenieiprzebiegaćjużwtedy,gdykłoslub
wiechaznajdująsięjeszczewpochwieliściaflagowegoisąniewidoczne.Równieżpszenica
podczaskłoszeniamawykształconewszystkieelementykłoska,jednakpyłekiznamiona
słupkówdojrzewajązwyklewkilkadnipowykłoszeniuidopieropotymczasieodbywasię
kwitnienie.Jedynieżytonapoczątkukłoszenianiemacałkowiciewykształconychkwia-
tów,bosłupkiipyłekosiągajądojrzałośćzwyklepo7-15dniachodwykłoszeniaidlatego
dopieropotymterminiemożezachodzićkwitnienieizapylanie.Ukukurydzy,roślinyroz-
dzielnopłciowejjednopiennej,zwyklewcześniejdojrzewapyłekwwieszeidlategowiecha
zaczynakwitnienie1-3dniprzedukazaniemsięznamionsłupkównawierzchołkukolby
(protandria);niekiedymożebyćodwrotnie(protogynia).
Oznakąkwitnieniajestnajczęściejrozchylaniesięplewekiwysuwaniepylników.Jednak
niektóregatunkikwitnąprzyzamkniętychplewkach.Najwcześniejkwitnąkwiatostany
pędugłównego,adopieropotempędówbocznych.Wkłosienajpierwzakwitająkłoskipo-
łożonewśrodkowejjegoczęści,późniejkwitnąkłoskinaszczycieiujegopodstawy.Wie-
chyowsa,prosaikukurydzyrozpoczynająnatomiastkwitnienieodkłoskówosadzonych
naszczycienajwyższejgałązkiosiwiechy,anastępniekwitnieniepostępujewdółwiechy,
takjakwysuwająsięgałązkizpochwyliściaflagowego.Uzbóżwiechlinowatychwkłosku
jakopierwszekwitnąkwiatydolne,anastępniepołożonewyżej.Najwyższekwiatywkło-
skusączęstopłonne.Dlategowkłoskachkwitnącychwcześniejorazwkwiatachdolnych
ziarniakidojrzewająwcześniejisądorodniejsze.Kwitnieniejednejrośliny,wzależności
odpogodyiliczbykłoskóworazkwiatów,trwaod6do12dni.Kolbakukurydzynatomiast
kwitnieoddołuwgórę,aziarniakiwkłoskachrozwijająsięzkwiatugórnego,gdyżdolny
jestpłonny.
