Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
natomiastzautoremMojejpodróżydoRosjiinnyelement–Anto-
niSłonimskipragnąłzobaczyćwSowietachDnaukowąorganiza-
cjężycia”,realizacjębliskiejswemusercusocjalistycznejutopii.
TakżejegoproniemieckiprzyjacielchciałbyDodnaleźćwszystkie
dodatniepierwiastkitego[ł]obcegoprzewrotu”,składanawet
deklarację:DBędęszczęśliwy,jeślimniechoćtrochęnaswojąwia-
ręnawrócą”[CwB,s.27].Wimiępodtrzymaniaduchowegopo-
rozumieniazbliskimmunarodem,Sobańskibyłbyzatemgotów
trochęwfaszyzmuwierzyć,odrobinęsięnimzafascynować.Obaj
podróżnicyniezrealizującelu,należądoDśmiesznego,liberalnego,
ginącegoświata”[CwB,s.28],więcniebędąmogliuczynićtotali-
tarnegopaństwaswymdomem.
PierwszewrażeniazpobytuwNiemczechnieuzasadniają
odczuwanegowcześniejlęku:DNagranicytasamadobroduszna
uprzejmość;nadworcachtesamecodawniej,pogodnieuśmiech-
niętetwarze”[CwB,s.29].Napozórniewielesięzmieniło,faszyzm
przejawiasięjedyniewzewnętrznychszczegółach,takichjakozdo-
bionaswastykąszpilkawkrawaciekontrolera.WkrótceteżSobań-
skidostrzegacoś,conaprawdęmusiępodoba:wszechobecnąflagę
zeswastyką.Niekojarzysięonazłowieszczo,budziwyłączniepo-
zytywneasocjacje(DTomożenajbardziejudanaflaga,jakąznam.
Jestdekoracyjnawduchuchińsko-japońskim”[CwB,s.32]).Autor
Cywilaopisuje,wtakniepokojącoestetyzującejmanierze,Haken-
kreuzfahne–prostokątnykawałekczerwonejtkaninyprzystrojony
pośrodkubiałymkołem,wktórewpisanazostałaswastyka.Wroku
1933niebyłaonajeszczebynajmniejoficjalnąflagąTrzeciejRzeszy
(stałasięniądopierodwalatapóźniej),leczjedynietowarzyszyła
–jakosymbolpartiinarodowosocjalistycznej–fladzedawnegoCe-
sarstwaNiemieckiego31.JednaktowłaśnieHakenkreuzfahneprzy-
pozostajenieporównaniebardziejserio[ł].Mniejjestwyczulonynakonkret,na
tkankężycia,mniejzdolnydozdziwienia”(M.Szpakowska,nWiadomościLiterackie”
prawiedlawszystkich,s.211).
31FlagaCesarstwaNiemieckiego(DrugiejRzeszyNiemieckiej)składałasię
ztrzechpoprzecznychpasówwkolorach(odgóry):czarnym,białymiczerwo-
42
Interpretacjeliterackie
