Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Suwerennośćiniepodległośćpaństwa…
wstosunkachwewnętrznych.NiczegotakiegoniebyłowdziejachPolskilat
1944-1989,aczkolwiekrządzącyodprzełomulat40.i50.XXwiekumusieli
trzymaćsięwzorcasowieckiegosocjalizmu.Miałotojednakcharakterfak-
tyczny,niebyłonatomiastprzedmiotemregulacjiprawnomiędzynarodo-
wej;wdużymstopniuusankcjonowanotenstanrzeczyprzepisamiprawa
wewnętrznegoznoweląKonstytucjiPRLz10lutego1976rokunaczele.Regu-
lacjeprawneprzewidującenbudowęsocjalizmu”czypogłębianiendemokracji
socjalistycznej”byłydośćuciążliwe,alewzakresierealnegosprawowania
władzycorazmniejistotne.Poproklamacjistanuwojennego12/13grudnia
1981rokuniktspośródrządzącejelityniezawracałsobiejużtymgłowy-
mimoutrzymującejsięretorykiodwołującejsiędozawartościmartwejjuż
ideologiimarksistowsko-leninowskiej.
Powielusporach,próbachszukaniakompromisumiędzyinteresamiróż-
nychodłamówmagnateriiinaciskachzestronyambasadorówpaństwroz-
biorowych,8kwietnia1775rokuprzedstawionosejmowinowąkonstytucję
ujętąwzbiórprawkardynalnych,objętychgwarancjąwszystkichmocarstw
rozbiorowych,anietylkoRosji,jaktobyłow1768roku.Oznaczałoto,żejuż
nietylkoRosja,aleipozostałepaństwarozbiorowenaruszałysuwerenność
Rzeczypospolitejwsprawachwewnętrznych.Gwarancjez1775rokumiałyte
samecechyprawne,cogwarancjacesarzowejz1768roku.Wśródprawkardy-
nalnychwprowadzonopewnezmiany,jakzakazobiorusynaiwnukakróla(szło
oniedopuszczeniedopowstaniadynastii),wyłączeniezelekcjikandydatów
cudzoziemskich(couderzałowWettynów)czyustanowienieRadyNieustającej.
Od1768rokudomomentuzwołaniasejmuw1788rokumieliśmyzatem
doczynieniazinnąsytuacjępublicznoprawnąPolskiniżprzedpowołaniem
Poniatowskiegonatron,gdyżfaktycznemuograniczeniuniepodległości
zaczynałytowarzyszyćtakżeprawneograniczeniasuwerennościpaństwa,na
początekwstosunkachwewnętrznych.Oilew1768rokugwarantempraw
kardynalnychbyłajedyniecesarzowaRosji,otylew1775rokuwtakiejroli
wystąpiływszystkiemocarstwarozbiorowe.
Itak20października1788rokusejmpodjąłuchwałęoorganizacjistu-
tysięcznejarmii;pieczęnadniąoddanowyłonionejzsejmukomisjiwoj-
skowej,zpominięciemDepartamentuWojskowegoRadyNieustającej,do
którejdotądtonależało.SamąRadęNieustającązlikwidowano19stycznia
1789roku,cobyłorównoznacznezwypowiedzeniemprzezPolskęgwarancji
z1775roku.Zrzucająckuratelęmocarstwrozbiorowych,Polskaodzyskiwała
suwerennośćwstosunkachwewnętrznych,stającsięjednocześniewpełni
niepodległympaństwem.
12
