Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1955.WpołowielatosiemdziesiątychPolskazajmowałajednakostatniemiejscepodwzględemliczby
kształconychcudzoziemcówwśródkrajówsocjalistycznych.Odroku1952działałobardzoważnedla
przyjeżdżającychstudentówzagranicznychStudiumJęzykaPolskiegodlaCudzoziemcówprzy
UniwersytecieŁódzkim.
Wroku1971byłowPolsceokoło3700zagranicznychstudentów,wroku1982-3200,wroku1985-
5400,awroku1990-7080.Szczególniedynamicznybyłwzrostliczbystudentówpochodzącychztzw.
TrzeciegoŚwiata.Wroku1971stanowilionijednątrzeciąogółu,awroku1990jużdwietrzecie.Około10%
całościwroku1990tostudencipolonijni.Oilewroku1971tylko4%obcokrajowcówstudiowałona
własny(lubswoichrządów)koszt,otylewroku1990takzwanaodpłatnośćdewizowa(opłatywnoszone
zastudiawPolsce)dotyczyła26%studentów.Obcokrajowcykształcenibyligłównienakierunkach
technicznych(około45%)imedycznych(około30%),aokoło15%naHkierunkachuniwersyteckich”.
Pomijamytustudentówletnichkursów(szkół)polonijnych.
Wroku1985wśród35krajóweuropejskich(plusUSAiKanada)Polskabyłanaostatnimmiejscupod
względemliczbystudentówzagranicznychprzypadającychnaogólnąliczbęstudentówwdanymkraju.W
końculatosiemdziesiątychPolskaawansowałazostatniegonaczwartemiejscewśródkrajów
socjalistycznych,jeślichodzioliczbętakichstudentów.PodobniejakdoinnychtakichkrajówdoPolski
przybywalizTrzeciegoŚwiatanajsłabsikandydacinastudentów.
NieznaleźliśmyżadnychdanychnatematemigracjiedukacyjnychzPolskiwokresie,októrymtutaj
mowa.Sprawamigracjiedukacyjnychjest,naszymzdaniem,bardzoważnadlaanalizymiędzynarodowej
przestrzennejruchliwościpracownikówwysokowykwalifikowanych,wtymuczonych.Związkite
obserwujebardzowielubadaczy,którychpraceprzytaczamywtymrozdziale.Weźmypoduwagęna
analizędokonanąprzezCezaregoŻołędowskiego.Zacytujemyobszernyfragmentjegotekstu.HWedług
danychbrytyjskichpo6miesiącachodzakończeniastudiówpracowałonaterenietegokraju27proc.
zagranicznychabsolwentów,wStanachZjednoczonychw5latpozakończeniustudiówprzebywałookoło
połowydoktorantównaukścisłychiinżynieryjnychzlat1992-2001.Wedługszacunkówkanadyjskich
odsetekstudentówzagranicznychniewracającychdokrajupochodzeniawynosi15-20proc.,awedług
danychzNorwegii-9proc.wprzypadkustudentówzkrajówEuropejskiegoObszaruGospodarczegoi18
proc.wprzypadkustudentówspozategoobszaru.JednocześniestatystykiChinstwierdzają,żezgrupy
chińskichstudentówzagranicznychuczelnizlat1978-1999niewróciłodokraju3/4osób”(2010:25).
Pozostającywkraju,wktórympobieralinauki,absolwencistająsięjednązkategoriiwysoko
wykwalifikowanychimigrantów.
1.4.Polskiemigracjemiędzynarodoweodroku1989
JakpiszeMagdalenaŚlusarczyk,wlatach1989-2001wyjeżdżałonastałerocznieokoło20tysięcyosób,co
dałowsumiewtymokresie293tysiące.Szczególneznaczeniemiałnatomiastrok2004,awięcwstąpienie
PolskidoUniiEuropejskiej.Wedługszacunków(ponowniewartoprzypomnieć,żeobciążonychwielkim
prawdopodobieństwembłędu)HwokresieodakcesjiPolskidoUniiEuropejskiejdo1stycznia2007roku
łącznyefektodpływutookołomilionaosób”(Ślusarczyk2010:19-20).Inneźródłaodnosząsiędo
mieszkańcówPolskiprzebywającychczasowozagranicą.WedługnotatkiGUSopublikowanejw
październiku2015rokunajwięcejPolakówprzebywałowówczas(pozaUSA)wWielkiejBrytanii-685
tysięcy,wNiemczech-614tysięcyiwIrlandii-113tysięcy(Polacyzagranicą2016:7).
Równocześnierosłaizmieniałacharakterimigracja.WedługBarbarySakson:Hwlatach1989-1996
zameldowanowPolscenapobytstały45,4tys.osób,zczego5%zameldowałosięw1989r.,14,5%w1992
r.,15,5%w1994r.oraz18,2%w1996r.[...].Napobytstałydokrajuprzyjeżdżawdużejmierzepolska
emigracja”(2002:19).Tentypimigracji(awłaściwiere-emigracjinapobytstały)miałmiejsceipóźniej.W
roku2012opuściłoPolskęnaconajmniejrokprawie276tysięcyosób,aprzyjechałoztakąsamąintencją
około217tysięcy.WiększośćspośródimigrantówbylitoPolacy.Udziałpolskichobywateliwimigracjido
Polskinaokresconajmniej12miesięcyszacowanybyłprzezGłównyUrządStatystycznyna75%wroku
2009,69%wroku2010,65%wroku2011i62%wroku2012.Udziałnie-Polakówzwiększałsięwięc
systematycznie(Kaczmarczyk2015:30).
Cytowanawpoprzednimakapicieautorkauważałajużkilkanaścielattemu,żewbadanymprzeznią
okresiewyjeżdżalizPolskigłównieludzieniskowykształceni,przyjeżdżałyzaścorazczęściejosobyz
wyższymwykształceniem.Wyjeżdżalijednakiludziezrelatywniewysokimwykształceniem,którzyna
13
