Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
montażowej”10.Wynikaztegoosobliwasytuacja.
Treatment
,który
wprocesieprodukcjifilmufabularnegojestpółproduktem,formą
pośrednią,poprzedzającąformęnajważniejszą,czyliscenariusz,
wfilmiedokumentalnymzyskiwałbynaznaczeniuiwychodził
zdecydowanienapierwszemiejsce.Drugiemiejscewhierarchii
ważnościzajmujeszkic,któryjestwistociematerializacjąprocesu
myślenianadfilmemiulegaciągłymprzeobrażeniom.Scenariusz
zaśzajmujemiejscezdecydowaniepodrzędneirównieżulega
przeobrażeniom,możnawręczodnieśćwrażenie,żetaknaprawdę
–wniektórychprzynajmniejprzypadkach–jestonmożliwydopiero
poukończeniupracnadfilmem,stajesięzapisemgotowegodzieła.
Bernardpośrednioprzyznajerównieżto,czemuwprostzaprzecza,
żenapisaniescenariuszafilmudokumentalnego,mającegopodobną
formęjakscenariuszfabuły,będącegopodstawąprzyszłejrealizacji
iwzasadziedlarealizatorazobowiązującego,jestniemożliwe.
Scenariuszfilmudokumentalnegojestwnajlepszymrazie
półproduktem,zmieniającymsięwrazzpostępempracnadfilmem.
Pełnyscenariusznatomiastnadobrąsprawęmożepowstać
pozakończeniufilmu.Tylko–czytojeszczejestscenariusz?Ipo
cowłaściwiegopisać?
Tezęotym,żescenariuszafilmudokumentalnegoniesposób
napisać,ponieważniemożnaprzewidzieć,cosięwydarzy,
cozostanienakręcone,należyjednakzniuansować.Wielebowiem
zależyodrodzajufilmu(podobnasugestiazawartajestwuwagach
Bernard,choćonasamanigdzietegowprostniestwierdza).
Niektóreznichmożnaprzewidziećwbardzowysokimstopniu,inne
–wmniejszym.Dotychpierwszychnależądokumentalnefilmy
ohistorii.Opierająsięonezazwyczajnaarchiwaliachoraz
wypowiedziachekspertówi/lubuczestnikówwydarzeń.Materiały
archiwalnewniemałymstopniusąznane,choć,oczywiście,ich
pełnepoznaniebywamożliwedopieropouruchomieniuśrodków
nadokumentacjęprojektu.Literaturahistorycznazazwyczaj
dostarczateżfaktóworazgłównychliniiinterpretacjiwydarzeń.
Wreszcie,wznacznymstopniuprzewidywalnesąwypowiedzi,
zwłaszczatychludzi,którzyjużprzedstawiali,wmowielub
napiśmie,swojepoglądynadanytemat.Wprzypadkachskrajnych
możnawłaściwienapisaćscenariusztakiegofilmu„zapięty
naostatniguzik”,zewszystkimiobrazamiisłowami,którewnim
padną.
Innyrodzajfilmu,którydasiędosyćprecyzyjniezaplanować,
totaki,wktórymmożnawmiarędokładnieprzewidziećrozwój
wydarzeń.Bernardpodajetutajprzykładfilmurozgrywającegosię
naoboziekoszykówki.„Możeszprzeprowadzićdokumentację–radzi
–abysiędowiedzieć,jakajestrutynatakichobozów,orazjakie
scenyczysekwencjedająszansezłapaniaciekawych
