Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Migalski,W.Wojtasik,M.Mazur,Polskisystempartyjny,Warszawa2007
ISBN978-83-01-14845-4,©byWNPWN2006
1.4.Finansowaniepartiipolitycznych
25
jestnieostrośćokreśleniaprzejawianiasięstanuzawieszenia.Niejasne
różnicewpotraktowaniuprzedstawicieliróżnychorganów.Umieszczeniepo-
szczególnychkategoriizawodowychiurzędniczychwróżnych,przypadkowych
niekiedymiejscach,świadczyoniekonsekwencjiustawodawcyspowodowanej
brakiemcałościowejwizjiwtymzakresie.
1.4.Finansowaniepartiipolitycznych
Jednązbardziejkontrowersyjnychkwestii,którąpodnoszonowfazie
projektowania(alerównieżpóźniej)systemupartyjnegowPolsce,byłaspra-
waprzyjętegomodelufinansowaniapartiipolitycznych.Wtrakciepracnad
ustawąopartiachpolitycznychz1997r.przewijałysięróżnekoncepcjefi-
nansowaniapartiipolitycznych,odmodeluzakładającegobrakpartycypa-
cjipaństwawfinansowaniupartii,dojegofunkcjonalnegokontrapunktu
wpostacipostulatufinansowaniajedyniezeźródełpublicznych.Osiąprowa-
dzonychkonsultacjinadprojektemreformysposobufinansowaniabyłjednak
postulatzwiększeniainstytucjonalnejkontrolinadśrodkamipozyskiwanymi
iwydawanymiprzezpartie.
Zwiększeniekontrolinadfinansamipartyjnymiwynikałozdążeniadoza-
panowanianaddynamicznierozwijającymisięzwiązkamimiędzypartiamipo-
litycznymiasferąbiznesu.Wpołowielat90.wszedłdopowszechnegoużycia
termin„kapitalizmpolityczny”,którywrozumieniupejoratywnymoznaczał
stansymbiozystrukturpolitykiigospodarki.Kapitalizmpolitycznyobejmował
zarównoukładpowiązańformalnych,takichjakrozdzielaniesynekurwspół-
kachskarbupaństwamiędzypolitykówlubosobyznadaniapolitycznego,jak
inieformalnych,np.wzakresienieuregulowanianagruncieprawnymlobbin-
gu.Znacznyudziałmajątkupaństwowegowprzedsiębiorstwachumożliwiałob-
sadzanieradnadzorczychizarządówspółekzudziałemskarbupaństwazklu-
czapolitycznego,częstotraktowanewkategoriachpowyborczychłupów.Brak
regulacjilobbingupolitycznegoprowadziłdouzasadnionychpodejrzeńopodej-
mowaniuprzezpolitykówdecyzji,napodstawieniedokońcamerytorycznych
przesłanek23.
SposóbfinansowaniapartiiwPolscezmieniłsięznacznie,zwłaszczajeżeli
weźmiesiępoduwagępierwotnezapisyustawyz1990r.,szerokąregulację
tejkwestiiwustawiez1997r.,orazpóźniejszejejnowelizacje(naprzykład
zkwietniaigrudnia2001r.orazzlipca2002r.).Możnawyodrębnićpewną
tendencję,którapolegałanaświadomymograniczaniumożliwościpozyskiwa-
niaśrodkównadziałalnośćpartyjnązeźródełprywatnychistopniowymzwięk-
szaniuudziałuśrodkówpochodzącychzbudżetu(dotyczytopartiimających
systemoweznaczenie).Opisywanyprocesograniczaniaautonomiifinansowej
partiijestzgodnyzposzerzaniemsięzakresujawnościżyciapublicznego,które
wynikazwprowadzaniarestrykcyjnejkontroliorganówpaństwanadfinansami
23Por.M.Chmaj,NowysystemfnansowaniapartiipolitycznychwPolsce,„PrzeglądSejmo-
wy”2002,nr2(49),s.9–30.