Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Migalski,W.Wojtasik,M.Mazur,Polskisystempartyjny,Warszawa2007
ISBN978-83-01-14845-4,©byWNPWN2006
1.2.EwolucjaprawnegomodelupartiipolitycznychwPolsce
15
łalnościpartiiczerpiącychideologiębezpośredniozdoktryntotalitarnych.
Łatwośćzjakąpartietotalitarnedoprowadzałydoproceduralnegoodejścia
odustrojudemokratycznego,stanowiłaexpostkierunekwytyczającynową
filozofięnadzorupaństwanaddziałalnościąpartiipolitycznych.Drugaten-
dencja,nawiązującadozwiększającejsięrolipartiipolitycznychwsyste-
miepolitycznym,zakładałarealizacjępostulatuszerokiejregulacjiprawnej
ichpowstawaniaifunkcjonowania.Usankcjonowaniedziałalnościpartiipo-
litycznychwsystemieprawnym,następowałowdwóchzasadniczychfor-
mach:uregulowańkonstytucyjnychorazuregulowańustawowych7.Umiesz-
czanieproblematykipartiipolitycznychwaktachkonstytucyjnychwynikało
zarównozewspominanegozwiększaniaichroliwsystemachpolitycznych,
jakistopniowegorozszerzaniaprzedmiotowegotreścinarodowychkonsty-
tucji.Zakresrozwiązańzawartychwkonstytucjachobejmujeprzedewszyst-
kimimplementacjęprawiwolnościpolitycznychwodniesieniudopartiioraz
wskazanieichgłównychfunkcji.Tworzenieszczegółowychustawokreślają-
cychmiejsceirolępartiipolitycznychjestnaturalnąkonsekwencjąproce-
sówichinstytucjonalizacji.Zawierająonenajczęściejunormowaniaodno-
szącesiędometodichfunkcjonowania,finansowaniaorazkształtowania
wzajemnychrelacjimiędzynimi.
1.2.EwolucjaprawnegomodelupartiipolitycznychwPolsce
Regulacjeprawnedotyczącepartiipolitycznych(wformiestowarzyszeń)nazie-
miachpolskichsięgająokresuzaborów8.PluralizacjasystemupartyjnegowPol-
scepo1989r.następowałaetapami,przezstopniowewprowadzaniezmian
wsystemieprawnym.Jakozasadaustrojowawprawiekonstytucyjnym,plura-
lizmpolitycznypolegana:
(1)
(2)
uznaniuwielościpartii;
uznaniurównościpartii;
(3)
określeniudemokratycznejrolipartiipolitycznej.
Znaczenieprawnetakrozumianejzasadyjestconajmniejdwojakie.Popierw-
sze,zasadatadeterminujesystemwielopartyjny.Wykluczamożliwośćjakiejkol-
wiekjednopartyjności,monopartyjnościiistnieniapartiipaństwowej.Podrugie,
jesttopunktwyjściadokształtowaniawymiarujakościowegosystemupartyjne-
gowzakresiezakazudziałaniapartiiocechachantydemokratycznychzarówno
wprogramie,jakimetodachdziałania9.Pluralizmpolitycznyumożliwiawięcin
meritoklasyfikowaniedanegosystemuwkategoriachdemokratycznych,oczywi-
ściepowypełnieniuwieluinnych,szczegółowychwarunków.
7Ibidem,s.71.
8Zob.M.Chmaj,EwolucjaustawodawstwaopartiachpolitycznychwPolscedo1990r.,
„AnnalesUniversitatisMariaeCurie-Skłodowska”1994,t.1,s.177–185.
9W.Skrzydło(red.),op.cit.,s.147,148.