Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MAŁKOWSKI
44
MAŁKOWSKIStanisław(22V1I1889,RadzyńPodlaski–21XII
1962,Warszawa),geolog,mineralog,petrograf,muzealnik.Syn
Wacława,prawnika,handlowcaiornitologaamatora,orazMarii
Guzowskiej;ojciecZdzisława–geofizyka,dziadekKrzysztofa–
paleontologaimuzealnikaorazStanisława–księdza.
UczęszczałdogimnazjumpaństwowegowWarszawie,apo
strajkach1905przeniósłsiędomiejscowejszkołyhandlowej(do
1907).NastępniepodjąłnaukęwTKN,byjużrokpóźniej–jako
woluntariusz(byłbezklasycznejmatury)–rozpocząćnaukęgeo-
logiiigeografiinaUJ,gdziewkrótcezostałasystentemprof.J.Morozewicza
wKatedrzeMineralogiiiPetrografii.WakacjespędzałgłówniewWarsza-
wie.WspółpracowałzróżnymipracowniamiMuzeumPrzemysłuiRolnic-
twa.ZnacznączęśćczasuprzeznaczałnabadaniewydmnaMazowszu,co
dokumentowałpublikacjami(1912–17).Zokresustudiówpochodzitakże
publikacjaoskałachmagmowychzWyspKomandorskich,wykonanana
podstawieokazówzezbiorówJ.Morozewicza.
M.formalnienieukończyłstudiów.Takżepóźniejnieuzyskałstop-
niadoktorskiego.WczasieIwojnyświatowejwspółpracowałzS.J.Thu-
guttem,kierownikiemPracowniMineralogicznejTNW(1916–21).Brał
czynnyudziałwakcjiprzyrodniczychwykładówpopularnychKursów
dlaDorosłych(1915–18).W1921–33pracowałjakogeologPaństwowego
Inst.GeologicznegowWarszawie(okresowokierownikPracowniMecha-
nicznej).
ByłprofesoremWolnejWszechnicyPolskiej(1933–34)iprofesoremmi-
neralogiiipetrografiiUniw.StefanaBatoregowWilnie(od1934).Utwo-
rzyłtamszkołęmineralogiczno-petrograficznązajmującąsięgłównieska-
łamiosadowymiWileńszczyznyorazkrystalinikiemWołynia.Uczniami
M.bylim.in.A.Halicka,I.Kardymowicz,W.OkołowicziJ.Wojciechow-
ski.W1932M.zorganizowałTow.MuzeumZiemi,któregogłównymza-
daniembyłogromadzeniedokumentównaukowychipomaganiemiłośni-
komgeologii.
PodczaswojnyM.pozostawałpoczątkowowWilnie(współpracaztam-
tejszymurzędemgeologicznym),późniejnaPodlasiuiwWarszawie.
W1944trafiłdoobozuwSachsenhausen,gdziepoucieczcestrażników
w1945organizowałsamoobronę.WkrótcepowróciłdoWarszawyiwreak-
tywowanymTow.MuzeumZiemiobjąłdyrekcjęMuzeumZiemi(do1950);
późniejbyłkierownikiemdziałów:mineralogiiipetrografii,ochronyprzy-
rodyihistoriigeologii.W1957utworzyłTow.MiłośnikówNaukoZiemi
izostałjegopierwszymprezesem.
Wpublikacjachzokresustudiówustalił,iżpowstałewpradolinach
NiżuPolskiegowydmymająkształtyparaboli,cozwiązanebyłozgłównym
kierunkiemwiatróworazzróżnicowaniempowierzchniterenu.Rozpoczęte
równieżwczasiestudiówbadanianadwulkanitamiPieninzaowocowały
pionierskimiopracowaniami,wtym:Metamorfizmkontaktowyiżyłakrusz-
cowawJarmuciepodSzczawnicą(1918),AndezytyokolicPienin(1919),
OstosunkużyłandezytowychdobudowygeologicznejokolicPienin(1923,
