Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Studianadcywilizacjąstaroegipską|23
jesttrudnydowytłumaczeniatakżeiztegopowodu,żeówczesnaedukacjawy-
korzystywałapismaautorówantycznych(zwłaszczałacińskich),wktórychpoja-
wiająsiętakżelicznewzmiankiostarożytnymEgipcie.Cywilizacjałacińskiej
Europytospadekpoantykuinawetwszkoleniemożnabyłonienatknąćsięna
informacjeotejfazierozwojuludzkości.JużojcowieKościołanawoływalido
zapoznawaniasięztradycją(literaturą)antyczną.Dziękitemuniespalonowielu
dziełpisarzyantycznych,jaktouczyniononaprzykładzkodeksamiMajówczy
teżinnychludówpozaeuropejskich.
Jednocześne,cozdumiewawtejsytuacji,wsztuceśredniowiecznejpojawia-
sięelementymającesweźródławkulturzeegipskiej.Możnatuprzypomnieć
chociażbymotywważeniaduszyzmarłego,którypojawiasięnazachodnimpor-
taludwunastowiecznejkatedryśw.ŁazarzawAutum8,wkatedrzewBourges
(zok.1280),napiętnastowiecznej(1465-1475)ryciniezBawarii,naniemieckich
gobelinach9,czynaobrazieHansaMemlinga(ok.1440-1494)SądOstateczny.
NawiązaniadomotywówsztukiEgiptufaraonówznajdziemyteżwikonogra-
fiiświętych,bywymienićśw.Krzysztofa-psiogłowca10-iśw.Jerzego-po-
gromcęsmoka.Wikonografiiśredniowiecznejpojawiająsięteżpiramidyjako
spichrzeJózefa11.Takąfunkcjębudowletepełniąnatrzynastowiecznejmozaice
wweneckimkościeleśw.Marka.Nawetdwiepiramidy,któreprzetrwałydośred-
niowieczawRzymie,miejsculicznychpielgrzymek,zwłaszczakleru,noszące
nazwyzwiązanezprzeszłościąmiasta(groby:Romulusa-watykańska,dziśjuż
nieistniejąca-iRemusa-piramidaCestiusza)-niemiaływiększegowpływu
nawzrostzainteresowaniastarożytnymEgiptem.Możnateżpewneelementy
nawiązującedoEgiptuodnaleźćwewcześniejszym,romańskimetapiesztuki
iarchitekturyeuropejskiej,bywymienićumieszczoneelementyegiptyzującena
zapewnedwunastowiecznychDrzwiachGnieźnieńskichwPolsce12ibolońskich
grobachnglossatori”(wybitnychprawników)13.
Sądzę,żenatenkierunekzainteresowańnegiptologicznych”ludziśrednio-
wieczamiałwpływbezpośrednikontaktEuropejczykówzzabytkamitegosta-
rożytnegokraju.DoEgiptuwtejepocetrafialikrzyżowcyoraznielicznipiel-
grzymiudającysięzportówItaliidoZiemiŚwiętej.Zabytkiegiptyzującemożna
8OstatniozachodnimportalemkatedryzajmowałsięDębicki(2002).
9Zob.Guriewicz1997,s.97-112,ryc.36,58,62,70,71.
10
Zob.Maksimov1975.
11Tezatabyłaszerokorozpowszechnionaodschyłkuantyku-zob.Napp2015,s.91-106.
12
Zob.Derchain1959;Łapiński1979.
13Curran2007,s.65.