Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24|BadanianadstarożytnymEgiptemwPolsce
byłopodziwiaćtakżewRzymie.Jednocześniesztukaromańskakontynuowała
tradycjesztukiantycznej,sięgającejrównieżdowzorówstarszych,egipskich.
ZokresuśredniowieczawbibliotekachEuropyzachowałosięwieleręko-
piśmiennychrelacjizwyprawnadNil,ale-zdaniemlicznychhistoryków-nie
byłyonepowszechnieznane,gdyżrękopisymiałyznikomązdolnośćdoswo-
bodnegoporuszaniasięwprzestrzenispołecznejigeograficznej.Opiniomtym
przeciwstawiłsięFranciszekBujak(1875-1953),którytwierdził,żerękopiśmien-
nerelacjepodróżniczewpolskimśredniowieczubyłybardziejrozpowszechnio-
ne,niżmożnasądzićnapodstawiezachowanychegzemplarzyksiąg14.Wiemy
zcałąpewnością,żedoPolskirównieżdocierałytakiemanuskrypty15.Najstarsza
polskaksiążnicauniwersytecka-BibliotekaJagiellońskawKrakowie-prze-
chowujerękopiszwyciągiemzdziełaczternastowiecznegopodróżnikaJanade
Mandeville(?-1372),wykonanymwroku1474przezbakałarzaiksiędzaMacieja
Palęckiego,orazkilkainnychrękopiśmiennychtraktatówgeograficznych16.Stu-
denciUniwersytetuJagiellońskiegowkońcuXViwXVIwiekumielizatem
możliwośćzetknięciasięprzynajmniejzopisamigeograficznymiEgiptu.Zcałą
pewnościąnaUniwersytecieJagiellońskimjużwXVwiekuprowadzonowykła-
dyzgeografii17.Donajbardziejznanychjejwykładowcównatejuczelnizaliczał
sięJanzGłogowa(1445-1507).
14
Bujak1925,s.6.Pośrednimpotwierdzeniemtejtezymożebyćpochodzącyzdrugiejpołowy
XIVwiekukatalogangielskiegoklasztoruwPeterborough.Tenniezachowanywcałościdoku-
mentwykazuje1900tytułów,zktórychdodzisiajprzetrwałowróżnychzbiorach(zostałoziden-
tyfikowanychjakowłasnośćtegoklasztoru)tylkodziesięć.Zob.Napp2015,s.5.
15
Zob.Bujak,1925,s.1-62.
16
NazwiskoautorazostałozniekształconenaMontalma.Samodzieło(rps2392UJ)mado-
syćskomplikowanedzieje,zostałobowiemprzełożonezjęzykaniemieckiegonałacińskiprzez
starostęDersława,adopieroztegotłumaczeniapowstałówwyciąg.Wydajesię,żedzieło
deMandeville’acieszyłosiędużąpopularnościąwEuropie,gdyżznanychjestobecnieponad
250egzemplarzyrękopiśmiennych,amiędzylatami1470a1500ukazałosię36edycjidruko-
wanych(zob.Grümmer1985,s.13).AdamKrawiec(2011,s.64,przypis4)liczbęegzemplarzy
rękopiśmiennychszacujenaok.240-300ijednocześniepowiększaliczbęwydańinkunabułowych
ipóźniejszychdo184.Zwracauwagęfakt,iżdziełotoniezostałoprzetłumaczonenajęzykpolski
ażdo2013roku.
17Zob.Bujak1900,1901.
