Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36|BadanianadstarożytnymEgiptemwPolsce
byłtwórcąprawegipskich,którejegozdaniemzainspirowałySolona72(640-560
p.n.e.)iinnychgreckichprawodawców.WtymmiejscuuBielskiegonastępuje
dalszewyliczenieosiągnięćEgiptu.Dowiadujemysię,żeEgipttenbyłspich-
rzemdlawszystkichościennychkrajów,awielkaurodzajnośćtejziemiwynikała
zcorocznychwylewówNilu.Tematurodzajnościiwywołującychjąwylewów
rzekigościłczęstonakartachdziełautorówantycznych.Jaksądzę,jesttojedna
zenskamielin”myślowych,któreprzetrwałydonaszychczasów.Jegozdaniem
uprawyzbóżipieczeniachlebanauczyłaludziCeres(Izyda)73.
InformacjeocywilizacyjnejroliIzydyiOzyrysaodnajdujemyjużwdzie-
łachHekatajosazAbdery(IV/IIIw.p.n.e.),apóźniejPlutarcha(przed50-po
120n.e.).Powtarzanawielokrotnie,stanowikolejnyprzykładprzetrwaniaażdo
XIXwieku,wzasadziewniezmienionejpostaciobrazuIzydyiOzyrysajako
krzewicielicywilizacji-wychodzeniazndzikości”.Zmieniałysiętylkokierunki
ichncywilizacyjnychwypraw”.
WczęścigeograficznegoopisuBielskiemumylisięMemfiszKairem-
obamiastabyłystolicami,zktórychtopierwszemiałzałożyćnadNilemkról
Ogiella74inazwaćnacześćswejcórkiMemfis75.Podobnegozdaniadwieścielat
późniejbyłrównieżGaudencjuszPikulski(?-1763),któryuznałOgielousaza
założycielaMemfis,czylijakpisałKairu76.Ustaleniepołożeniageograficzne-
goopisywanychegipskichmiejscowościwyraźniesprawiałoBielskiemuwielkie
kłopoty.Widocznejesttorównieżwwypadkuinnychodległychkrain.
Oceniającwkładpolskiegoodrodzeniawdziedzinębadańnadstarożytną
cywilizacjąegipską,należystwierdzić,żeniebyłonduży.Doczekaliśmysiębo-
wiemtylkojednejpróbysyntezydziejówEgiptuwKroniceMarcinaBielskiego
intablicy”chronologicznejKrzysztofaWarszewickiego.Natomiastsamtemat
Egiptuijegocywilizacjipojawiasię,naniewielkąskalę,iwinnychdziełachtej
72
Tomsinov(2011,s.8,przypis1)pobytSolonawEgipcie,zgodniezPlutarchem(SoloniPubli-
kola26)datujenalatapo571rokup.n.e.,nawielelatpoprzeprowadzonychw594rokureformach
wAtenach.
73
Zwracauwagęfakt,żeIzydorzSewilli(EtymologiaeXI,VIII,84)uważał,iżimięnIsis”
wjęzykuegipskimznaczyłonziemia”.
74
Wydajesię,żepodtymimieniemnależydoszukiwaćsięattyckiegolubbeockiegoherosaOgy-
gosa,któryzżonąThebepowędrowałdoEgiptuiwybudowałmiastoTeby,wprowadziłmisteria
Izydy.Zob.Creuzer1819,t.III,s.128,t.IV,s.31(Schol.Mscr.adAristid.Panath185);Pikulski
1763,s.185.PierwotnalegendafundacyjnadotyczyłabyzatemTeb(zapewnebeockich,nieegip-
skich),anieMemfis.PodobnieKairzestarożytnymMemfisłączyłPikulski(1763,s.185).
75WrzeczywistościnazwagreckamiastaMemfispochodziodnazwyokręgugrobowegoPepi
IMen-nefer-Pepi-meri-Ra(mnnfrPpjmriRa).NazwaegipskamiastatoInebichedż(inbHD).
76
Pikulski1763,s.188.
