Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Studianadcywilizacjąstaroegipską|37
epoki.Takimprzykłademjestdziełoliterackie-wydanadopierow1624roku,już
pośmierciautora,rozprawaDemonSocratisŁukaszaGórnickiego(1527-1603),
wktórejobokimionrzymskiegocesarzaNerona(54-68)isyryjskiegotyrana
zVIwiekup.n.e.Falarisa(Phalerima)77pojawiasięegipskiBusiris,składający
coroczniebogomofiaręzcudzoziemców,zaporadąkapłanów,wceluusunięcia
klęskinieurodzaju78.
Ważniejszebyłojednakto,żeówcześninhistorycy”,piszącoprzeszłości
Egiptu,sięgalinietylkodoBibliiiojcówKościoła,alerównieczęstodoauto-
rówantycznych,wówczasodkrywanychnanowoiwydawanychwośrodkach
humanistycznychEuropy.Wskazująnatotakżegreckieimionawładcówegip-
skichspotykanewówczesnychpublikacjach.Wielewskazujenato,żeobieg
ówczesnejksiążkidrukowanejbyłrównieszybkijakobecnie,ajejnapływna
ziemieówczesnejRzeczpospolitejzaskakującoduży.Uważam,żenaszepowią-
zanialiteracko-naukowezpozostałączęściąEuropynłacińskiej”byływiększe
niżsądzimydzisiaj,przedewszystkimzpowoduwspólnegojęzykawykształco-
nychelit.MimożedokońcawiekuXVIwdziedzinienhistorii”kontynuowano
wPolscetradycjękronikśredniowiecznych,uważamjednak,iżwłaśniewówczas
stworzonopodstawypodprzyszłebadaniahistorycznenadcywilizacjąegipską.
Sądzęteż,żedużywpływnawzrostzainteresowaniastarożytnymEgiptem
mogłamiećszerokorozpowszechnionarenesansowanmoda”nawykształcenie
humanistyczne,któremiałostanowićwyjściowąbazędodalszychstudiówza-
wodowych.Sprzyjałtemutakżerozwójówczesnychszkółiwyjazdymłodzie-
żynauniwersytetyeuropejskie.Wrenesansie,takżepolskim,zrodziłasięnowa
nauka-historia.Jejdalszyrozwójnastąpiłwkolejnychepokach.Nadaljednak
wRzeczypospolitejwiedzaoEgipciepozostałaniewielka.Widaćtochociażby
naprzykładzieuczestnikówpolskichposelstwdoStambułu,dlaktórychhiero-
glifywyrytenaobeliskuniezawszebyłypismem.Charakterystycznejesttakże,
nietylkowPolsce,obserwowanejeszczebardzodługomyleniepojęćnobelisk”
inpiramida”.
77
OkrutnytyransycylijskizVIwiekup.n.e.,któryofiarowałApollonowibrązowegobyka,narzę-
dziekaźni.Zob.LukianzSamosat,Falaris(Phalaris).
78
Górnicki1961,t.II,s.550.Busiris-mitycznysynPosejdonaiLizjanassy,córkiEpafosa,lub
PosejdonaiAnippe,córkibogarzecznegoNilu,fundatorTeb,jakofaraonpojawiasięuDiodora
Sycylijskiego(I,15,IV,18).ZginąłzrękiHeraklesawMemfis.
