Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
miarówdorosłości–dorosłośćokreślanąnapodstawiekryteriówspołecznych(na-
zywanąwskróciedorosłościąspołeczną)orazdorosłośćujmowanązperspektywy
psychicznej(dorosłośćpsychiczna).Obateobszaryanalizynależyjednaktraktować
jakouzupełniającesię(Oleś,2011),którełączniedają–jakmożnaprzypuszczać–
dośćwyczerpującyobrazczłowiekadorosłego.
Dwawymiarydorosłościidwieperspektywyjejujmowania
–propozycjawłasna
Wnaukachspołecznychdorosłośćujmowanajestnajczęściejjakokategoria
społecznaipsychiczna(Malewski,1991;Urbański,1991;Przyszczypkowski,2003;
Czerka,2005).Dorosłośćwpierwszymujęciujestswoistymstanemspołecznym
wyznaczanymstopniemrealizacjiprzezjednostkęspołecznychoczekiwań.Od
stopniazrealizowaniaowychoczekiwań(m.in.zdobycianiezależnościekonomicz-
nej,wypełnianiaobowiązkówrodzinnychiobywatelskich)zależyprzyznanie
jednostcestatusuosobydorosłej(Czerka,2005;Piotrowski,2010).Wdrugimujęciu
zwracasięuwagęnakoniecznośćuwolnieniadorosłościodjakiejkolwiekkonwencji
społecznej(Przyszczypkowski,2003).Taperspektywazakłada,żeczłowiekniejest
dorosłydziękirolom,którepełni,anitakżepoprzezrealizacjęspołecznychocze-
kiwań,alenieustanniestajesiędorosłympoprzeznabywanieokreślonychkompe-
tencji,np.poprzezwzrostsamoświadomości,adekwatnościsamooceny,poczucia
odpowiedzialności.Zatemspołecznekryteriadorosłościdotycząpodejmowania
irealizacjirólorazzadań,któresącharakterystycznedlaosóbdorosłychpochodzą-
cychzdanejkultury(Brzezińska,2007),akryteriapsychiczneodpowiedniodoty-
cząposiadaniakompetencjipsychicznychcharakterystycznychdlaosóbdorosłych,
pochodzącychzdanejkultury.Powyższerozróżnienieujawniająrównieżosoby
badane,którewwywiadachbiograficznych,mówiącodorosłości,odnosząsiędo
kryteriówspołecznych,jakipsychicznych,cozostałoprzedstawionepowyżej(Ar-
net,1997;Gurba,2008;Glanc,2011;Arnet,Schwab,2012;Wysota,2018).Ponadto,
jakpodajeZuzannaGlanc(2011),pojęciedorosłościzawierawsobieobiektywną
isubiektywnąocenę.Ocenaobiektywnadotyczyprzekonańinnychosób.Naprzy-
kładwspołecznychetykietachzauważalnejestodniesieniedopodejmowaniaról
rodzinnych.ZdaniemAnnyZajicekiPatriciiKoski(2003),pomimoiżwciąguostat-
nich30latwyobrażenianatematsinglaewoluowały(odstarejpannyistaregoka-
walera),tojednakwciążutrzymujesiętendencjadospołecznejstygmatyzacjisingli
jakoosóbsamotnych,którymczegośbrakujeiktóreodchylająsięodnormy,jakąjest
małżeństwoirodzina.Subiektywnaperspektywadorosłościnatomiastwyrażasię
wpoczuciudorosłości,czyliprzekonaniuowłasnejdorosłości.JakpodajeKonrad
Piotrowski(2013),zbudowanietożsamościosobydorosłej,czylizdobycieprzekona-
niaowłasnejdorosłości,stanowikluczowyetapwkraczaniawdorosłość.Poczucie
dorosłości,jakpokazująbadania,pozostajewzwiązkuzliczbąpodjętychrólspo-
łecznych,posiadaniempartneraiopuszczeniemdomurodzinnego,gotowościądo
strona275
