Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dorosłość–pojęciewielowymiarowe
Przyjmujesię,żedorosłośćrozpoczynasięokoło18./20.–23./25.rokużycia(Bee,
2004;Gurba,2007;Oleś,2011).Znacznerozbieżnościdotyczącepoczątkówdoro-
słościzwiązanesąztrudnościąwskazaniajednegomomentuwżyciuczłowieka,
któryjest(mógłbybyć)punktemzwrotnym,momentemgranicznymmiędzydora-
staniemadorosłością.Niektórzyautorzystarająsięwskazaćtzw.prógdorosłości,
podając,żemogłobynimbyćokreślone,konkretnewydarzenieżyciowe,np.zawar-
ciezwiązkumałżeńskiego,podjęciestałejpracyczyurodzeniepierwszegodziecka.
Sątozdarzeniasymbolizującemomentosiągnięciadorosłościzgodnezoczekiwa-
niami,jakiespołeczeństwokierujewobecdorosłejjednostki(Gurba,2011).
Problemyzwiązanezwyznaczeniemjednegomomentu,wktórymczłowiek
osiągadorosłość,sprawiły,żeobecnieodorosłościcorazczęściejmyślisięwkate-
goriachprocesustawaniasięosobądorosłą(Arnet,1997).Procestencechujeduże
zróżnicowanieindywidualnepodwzględemtempazmian.Dlategoteżpostuluje
się,abyprzekraczaniaprogudorosłościnieutożsamiaćzokreślonymiwydarzenia-
miżyciowymi(np.założeniemrodziny)orazwiekiem(18lat)aniteżniezakładać,
żenagleijednocześnieczłowiekosiągawszystkieatrybutyosobydorosłejimoże
byćjednoznacznieskategoryzowanyjakotakawłaśnieosoba(Gurba,2011).Wręcz
przeciwnie,dorosłośćnależyraczejtraktowaćjakoefektswoistegoprocesustawa-
niasięosobądorosłą,czyinaczej,procesuwkraczaniawdorosłość.
Podzielającpowyższypunktwidzenia,wartozwrócićuwagę,żekryteriado-
rosłościproponowaneprzezbadaczyniesąjednoznaczneiodwołująsiędoróż-
nychaspektówfunkcjonowaniajednostki.PrzyjmującperspektywęErikaEriksona
(2002),możnauznać,żegłównymkryteriumdorosłościjestnawiązanieintymnej
relacjiizdolnośćdomiłości.WedługRobertaHavighursta(1981)dorosłośćwymaga
realizowaniawieluzadańzzakresuzwiązkówinterpersonalnych,rólpłciowych,
stosunkudosamegosiebieiwszechświata.DanielLevinson(1986)zkoleisugerował
koniecznośćnietylkopodjęciaokreślonychrólspołecznych(rodzinnychizawodo-
wych),aleskonkretyzowaniaMarzenia,rozumianegojakoosobistakoncepcjażycia,
orazznalezieniamentora.JeszczeinnewarunkidorosłościwskazujePäiviFadjukoff,
którauważa,żewskaźnikidorosłościnależyumieścićwtakichobszarach,jak:sytu-
acjamieszkaniowa(np.uniezależnieniesięodrodzinypochodzenia,zmianamiejsca
zamieszkania),edukacja(zakończenieprocesuedukacji),stancywilny(stworzenie
trwałegozwiązkuintymnego),rodzicielstwo,aktywnośćzawodowa(znalezienie
stałejpracy).Dorosłośćotwierawieleścieżekrozwojowych,azmianywprocesie
stawaniasię(corazbardziej?)dorosłymmającharakterwielokierunkowyiwielo-
wymiarowy,dlategopojęciamiużytecznymiwopisiefunkcjonowaniaczłowieka
dorosłegomogąbyćkategoriekompetencji(Czerka,2005),wtymprzedewszystkim
autonomiiiodpowiedzialności(Oleś,2011)orazzaangażowania(Bakiera,2013).
Przeobrażeniawfunkcjonowaniuwspółczesnychspołeczeństwdoprowadziły
dozmianysposoburozumieniadorosłości.Dziejesiętak,ponieważ,jakpodkreśla
strona273
