Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
układuosobaprawna-osobaprawna,typowegowkorespondencjiinstytucja-
instytucjaczyurząd-urząd.
Jakwiadomo,dyskursadministracyjny(urzędowy)zakładaukładhierarchicz-
ny,wktórymrolepełnioneprzezbiorącewnimudziałstronyniesąrównorzędne.
Nadawcainstytucjonalnyzajmujepozycjęnadrzędną,aodbiorcynajczęściejpo-
zostajepodporządkowaniesięnakazom,częstopodgroźbąsankcji.Topodpo-
rządkowaniesięodbiorcygeneralnieleżywjegointeresie:zapobiegakaromczy
sankcjom(zakazy,nakazy),przynosikorzyści(ostrzeżenia,rady,wskazówki).Nie-
mniejnapisypubliczneniezawszesąodzwierciedleniemrelacjihierarchicznych
zdominującąpozycjąnadawcyinstytucjonalnego.Należypamiętać,żeautorem
napisówmożebyćradnygminy,wspólnotamieszkaniowa,właścicielbudynku,
lokator,pracownikgaleriihandlowej,placówkimedycznej,koleipaństwowych,
komunikacjimiejskiej,zakładuenergetycznego,gazowni,administracjipań-
stwowej,szkoły,przedszkolaitd.Odbiorcązaślokator,pacjent,klient,podróż-
ny,przechodzień,zmotoryzowany,gośćhotelowy,właścicielpsa,osobaniepeł
-
nosprawna,uczeńitd.Wreszcienapismożeprzybieraćtreśćiformęwpewien
sposóbnarzuconąprzezobowiązująceprzepisy(np.rozporządzenie)czynormę
(np.PN-pol.,CSN-czes.),możerównieżbyćsformułowanywindywidualny
sposób(np.napisnadrzwiachsklepuprywatnego).Tetrzyczynnikipowodują,
żejęzyknapisówjestzróżnicowanystylistycznie.Niedziwiwięcobecnośćele-
mentówjęzykowychprzynależnychzarównostylowiadministracyjnemu(urzę-
dowemu),jakipotocznemu.
Tym,cołączywszystkienapisybezwzględunacharakter,jestichstanda-
ryzacjaczywręczkliszowość.Sąonebudowanenapodstawienapisówwcze-
śniejistniejących,zapisanych,widzianych.Wzasadziekażdyichautorodwo-
łujesięwpewiensposóbdopierwotnegowzorca,którystarasiępowielić.Nie
przypadkiemmówisięostandardowościjakojednejzcechtekstówadmini-
stracyjnych.Jednaktastandardowośćwprzypadkujednychnapisówjestbar-
dziejwidocznaniżwprzypadkuinnych.Itakwnapisiebędącymprzykładem
komunikacjiinstytucja-obywatel(np.zawiadomienieoprzerwiewdostawie
prądu,zawiadomienieoodczycielicznikówwody,zakazpaleniawokreślonym
miejscu)będziemymiećdoczynieniazwierną,nienagannąrealizacjąszablo-
nuwypowiedziadministracyjnej,praktyczniewolnejodbłędówjęzykowych
czyinnychpotknięć.
Zupełnieinnąformęmożeprzybraćnapiswsytuacji,gdyuczestnikamiko-
munikacjibędąlokatorzy(prośba,byzamykaćdrzwiwejściowedobudynku)czy
Rozdział1.Napisypubliczneastylwypowiedzi
23
