Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Aktkonsumpcjiprzezpryzmatkomunikacji
27
odnoszącesiędoprzestrzenikonsumpcji:Rybkalubipływać‘przyjedzeniu
jestrzecządobrąpićalkohol’79,wyrażapropozycjęwypiciaalkoholu.Po‑
dobnesformułowaniazakładająwięcrealizacjęczynnościjedzenialubpicia.
Ponadtoobowiązująpewneniewerbalnezakazywykluczająceteczynności
bądźcharakterystycznesposobykonsumpcji.WśródRosjaniUkraińcówpa‑
nujeprzekonanie,żeniewolnojeśćnożem,ponieważmożnastaćsięzłym
człowiekiem.Nienależyteżwznosićparzystejliczbytoastów,gdyżmoże
toprzynieśćnieszczęście1takisposóbpiciaobowiązujepodczasstypy80.
Jedzeniewtrakcienaukimożespowodować,żeczłowieknzje”to,czegosię
wcześniejnauczył.Niepowinnosiętakżejeśćijednocześnieczytać,gdyż
grozitopołknięciempamięci81.Zzachowanejdokumentacjipamiętnikarskiej
dotyczącejzachowaniaprzystoleobrzędowymnaterenieLubelszczyznydo‑
wiadujemysię,żewWigilięobowiązywałzakazpiciawody.Działanieto
pozwalałouniknąćpragnieniawczasieżniw.Spożywaniewieczerzywigilij‑
nejnastojącomiałozkoleichronićprzedbólemkrzyżapodczascałorocznej
pracy82.Niektórezaleceniabądźinstrukcjedotyczącejedzeniabyłyrównież
wyrażanewerbalnie.Wieletakichpotocznychzdroworozsądkowychsformu‑
łowańzachowałosięwmaterialeparemiologicznym,celnieilustrującymdane
zjawisko.Polakomznanejestzpewnościąpowiedzenie:Niejedznastojąco,
bociwnogipójdzie!83.
Wsferzekomunikacjiniewerbalnejograniczonejdomowyciałauniwersal‑
neznaczeniewyrażaniewątpliwiegestoblizywaniasięnawidokapetycznej
potrawy,któryoznaczachęćzjedzeniajej(por.łykaćślinkę/глотатьслюнки,
ślinkacieknie/слюнкитекут).Oprócztegooblizywaniesięorazgłaskanie
siępobrzuchuwskazują,żeskonsumowanapotrawabyłasmaczna84.Uczu‑
cieprzesytuoddajenatomiastznakprzesunięciadłoniąlubpalcemposzyi
albopowyżejczoła.Jestonużywanywznaczeniudosłownym(przesycenia
pożywieniem)orazprzenośnym(posiadaniaczegośwnadmiarze,znudzenia
sięczymślubkimś)inajczęściejtоwarzyszywypowiedziom:najadłemsię
potąd,mamtego(go,jej)potąditp.85(ros.сытпогорло).DlaPolakówiRo‑
79A.Bogusławski,J.Wawrzyńczyk:Polszczyzna,jakąznamy.Nowasondasłowniko‑
wa.Warszawa1993,s.488.
80Zob.O.Leszczak:Lingwosemiotycznateoriadoświadczeniał,s.196.
81Е.A.Грушко:Словарьрусскихсуеверий,заклинаний,приметиповерий.Нижний
Новгород1995,s.148.
82Zob.J.Adamowski:Ozachowaniuprzyobrzędowymstole(WigiliaiWielkanoc).W:
Sztukażycia,zasadydobregozachowania,etykieta.Ozmiennościobyczajuwkulturze.Red.
K.Łeńska-Bąk,M.Sztandara.Opole2008,s.195,201.
83Zob.http://demotywatory.pl/227624/Nie-jedz-na-stojaco[dostęp:21.10.2015].
84Zob.Г.Е.Крейдлин:Невербальнаясемиотика.Языктелаиестественныйязык.
Москва2002,s.320.
85Zob.K.Jarząbek:Gestykulacjaimimika.Słownik.IlustracjeA.Cygan.Katowice
1994,s.35.
