Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PolskiepolewładzywXXwiekujakogeneratorznaczeń…
29
Jegoskładzasilaligłównieawansującyabsolwencikolejnychrocznikówstudiów
wyższych,szczególnierobotniczegoichłopskiegopochodzenia.Ichaspiracje
częstogenerowałyrozczarowaniezwiązanezzajmowaniemdużejczęściatrakcyj-
nychmiejscpracyprzezprzedstawicielistarszychpokoleńinteligencji.Natemat
owegonapięciapiszewtymtomiebardziejszczegółowoTomaszWarczok.
Takczyinaczejdlaobustronszerokorozumianymarksizm,przynajmniej
deklaratywnie,pozostawałgłównympunktempolitycznegoiintelektualnego
odniesienia.Najważniejszesporydo1968r.dotyczyłyraczejkwestiijegointer
-
pretacji.Tooznaczałoczęsteprzenoszeniesporówwpoluwładzynapłasz
-
czyznęintelektualnychdebatowyraźnymstopniueufemizacjiczy-używając
innegojęzyka-dużymstopniurefrakcji.Czyniłojetoczęstowyrafinowanymi
itwórczymi.Niektóreznichprzyciągałyuwagęintelektualistówzachodnich,
zwłaszczalewicowejorientacji.Oaspekcietychprocesówwpolubadańnad
językiemiliteraturąpiszęponiżejwnastępnymmoimtekście.
Ciekawesąteżzmianygeometriipodziałówwpoluwładzywtymczasie.
WedługAndrzejaWerblanapoczątkowarywalizacjanaliniinazywanejpotocz-
nienatolińczycykontrapuławianiebyłarozłamem,którypojawiłsięw1956r.
imiałwyraźnyaspektmiędzynarodowy,tj.stosunekdoZwiązkuRadzieckiego
jakoośrodkazewnętrznego(Stasiński,Werblan2018).Frakcjanatolińskabyła
wwiększościneostalinowskaiskładałasięzdawnychczłonkówprzedwojen-
nejKomunistycznejPartiiPolski.Ichpozycjabyłasilnatakdługo,jakdługo
sowieckainterwencjawojskowapozostawałamożliwa.Jednakżegrupataroz-
padłasię,gdyNikitaChruszczowpubliczniezadeklarowałswojepoparciedla
WładysławaGomułkipodczaswizytywPolscew1959r.Niektórzyjejczłon-
kowie,urażenitymaktem,gdyżuznaligozazdradę,zadeklarowalilojalność
wobecpartiikomunistycznychChinlubAlbanii,innymisłowy-opuścilipolskie
polewładzy.Napoczątkulat60.pojawiłsięwmiejscetegoniecoinnyrozłam,
oznaczniewyraźniejszymaspekciewewnętrznym,mianowicieopozycjimiędzy
kapitałempolitycznymakulturowym.Kapitałkulturowybyłreprezentowany
przezfrakcjęstarejinteligencji,apolitycznyprzezwspomnianąfrakcjęwpolu
władzyzorientowanąnapozycjekonserwatywnewkategoriachkomunistycznej
ortodoksjiinazywanąpartyzantami.Werblanpodkreślaróżnicemiędzytymi
dwomapodziałami,któreczęstosąpostrzeganejakojeden.Partyzanci,czyliobóz
kapitałupolitycznego,odróżnialisięodfrakcjinatolińskiejniechęciądozbyt
ścisłegouzależnieniaodZwiązkuRadzieckiego.Wichideologiiważnabyła
nabierającasiłynutaDpatriotyczna”,któracorazczęściejodwoływałasiędotra-
dycyjnychschematówpolskiegonacjonalizmu.Partyzancistopniowostawalisię
bardziejskłonnidowspółpracyzpragmatycznąfrakcjąprzedwojennychnaro-
dowcówibardziejotwarcinahasłaantysemickie.Wydarzeniamarcowe1968r.
byłyformalniezwycięstwempartyzantów,alew1970r.władzęprzejęłaraczej
nowapragmatycznafrakcjadziałaczypartyjnych,znanychjakotechnokraci.Ich
głównymzasobemstałsiękapitałpolitycznypołączonyzkapitałemkulturowym
wyznaczanymprzezformalnewyznacznikiwykształcenia.Stądteżwtymokresie
