Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40|rozdziałdrUgi
punktemmojegożycia.Poświęcićsię,zapomniećsiędlabliźniego
jestlepiejniżmiećczysteszaty.Jakżemożesznieiśćdowojska,
gdyPolskasiębroni,Polskachceterazbyć”33.OtóżMierieżkow-
skipokazałmu,żeodwróceniesięodrzeczywistościjestinnąod-
mianąWletniości”.Chrześcijaństwobowiemwedługrosyjskiego
filozofa,jakpiszeWiktoriaKrzemień,Wpowinnobyćprzyjęciem,
anienegacjąświata”34.
MierieżkowskiwduchowymżyciuCzapskiegozająłmiejsce
opuszczoneprzezTołstojaiwistotnysposóbwpłynąłnakształto-
waniesięjegoświatopoglądu,zarównospołeczno-politycznego,
jakireligijnego.Toonwskazałmulektury,którepozostaływażne
jużnacałeżycie:BraciaKaramazow,BiesyDostojewskiego,Osa-
motnioneRozanowa.Pozwoliłmutakżezobaczyć,żemożliwajest
religia,Wktórabywłączyłazmysły”.Bowiem,jakpisarzwielokrot-
niepodkreślał,WMierieżkowscybuntowalisięprzeciwkoascezie”,
czegonajpełniejszyprzykładznajdowałwsłowachwiersza:
Iniepit´myniesmiejem
Swiatowogo,ziemnagowina.35
MierieżkowskizbliżyłrównieżCzapskiego,żyjącegowabstrak-
cyjnymświecieideałuimoralnegoabsolutu,dohistorii.Uzupeł-
nieniemlekturyBiesówdlaCzapskiegostałasiębroszurapolitycz-
naGriaduszczyjcham(Nadchodzącycham),którąMierieżkowski
napisał,coprawda,wczasierewolucjirosyjskiejroku1906.Anty-
cypowałwniejjednakrewolucję,któranastąpiładziesięćlatpóź-
niej.Iprzestrzegałświatprzedkonsekwencjamirosyjskichwyda-
rzeń:WTagrajestniebezpiecznanietylkodlanas,Rosjan,aleidla
was,Europejczyków.[…]To,cosięunasdzieje,jeststraszniej-
sze,niżmyślicie.Czymożnawątpić,żepłonącpodpalimywkoń-
cuiwaszdom”36.Czapski,któryoweantycypacjekonfrontował
zbrutalnąrzeczywistościąrewolucjibolszewickiej,mógłstwier-
dzićpolityczno-profetycznydarMierieżkowskiegoiupewnićsię,
żewybrałsobiewłaściwegoprzewodnikaduchowego.Choćprze-
cieżnakrótko;charakterystycznącechąposzukiwańideowych
młodegoCzapskiegobyłabowiemgotowośćcałopalenia,przyjmo-
wałonniemalbezkrytycznienaukimistrzawdanymmomencie
