Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
sekretarzowi”MichaiłowiGorbaczowowi,sceptyczniepatrzyłnaOkrą-
głyStół,aorządachnSolidarności”zCzesławemKiszczakiemiWojcie-
chemJaruzelskimwypowiadałsięzesmutkiem.Zgorycząprzyjmował
fakt,żeniemalwewszystkichkrajachdawnegoZSRS,pozdecydowa-
nymzerwaniuzkomunizmem,jużpokilkulatachdowładzywrócili
wybieraniwsposóbdemokratycznypolitycywywodzącysięzdawnych
partiikomunistycznych.Byłtodlaniegojedenzdowodównaistnienie
homosovieticusa–człowieka,któryboisięwziąćodpowiedzialnośćza
własneżycie,którychcezamienićwolnośćnabezpieczeństwoiktóry
najlepiejczujesięwustrojusocjalistycznym.
PrzedmiotembadańwksiążcejestżycieMichaiłaHellera,aprzy-
jęteramychronologicznetolata1922–1997.Analizaopierasięjed-
naknietylkonametodologiibiografiiźródłowej,leczuwzględniatakże
takieobszary,jaktwórczośćHelleraorazdziałalnośćidorobekśro-
dowisk,zktórymiwspółpracował–począwszyodgronastudentów
MoskiewskiegoInstytutuFilozofii,LiteraturyiHistoriiim.Nikołaja
Czernyszewskiego(Московскийинститутфилософии,литературы
иисторииимениН.Г.Чернышевского),przezpracownikówPolskiej
AgencjiPrasowej,ażpośrodowiskonKultury”paryskiejiinnekręgi
polskiejemigracji.BadamżycieHellerawokreślonychśrodowiskach,
zakładając,żewpływnajegolosymiałoto,kogoznał,zkimsięprzyjaź-
nił,zjakimipoglądamiobcował.Ważnejesttozwłaszczawrozdziale
pierwszym,wktórymprzedstawiamhistorięjegożyciaprzezpryzmat
tego,jakiwpływnaniemiałkontaktzPolskąorazwjakisposóbHel-
lerodnajdowałsięwPolsceijakjątraktował.Rozdziałpierwszy–bio-
graficzny–jestdefactoobszernymwstępem,poprzedzającymrozdział
drugi,wktórymdokonujęwłaściwejanalizyprzedstawionegoproble-
mu,czylirelacjiHellerazposzczególnymiosobamiiorganizacjami.
Materiałyźródłowe,którymisięposługiwałem,możnapodzielić
napięćkategorii.Sąto:materiałyarchiwalne(dostępnepublicznie
ite,któreznajdująsięwzbiorachbezmożliwościpublicznegodo-
stępu);korespondencja(zachowanawarchiwachorazta,doktórej
dotarłemosobiście);relacjebiograficzneiwspomnieniowe(ukazu-
jącesięwprzeszłościwradiu,telewizjiczydrukiemorazte,które
samzebrałem);opublikowanedrukiemmateriałyźródłowe(przede
wszystkimdziennikiikorespondencja)orazartykułyiwspomnie-
nia,któreukazywałysięwróżnychczasopismach.Przyjętawpierw-
szymrozdzialemetodabadawczatoanalizadostępnychźródełhi-
