Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
powiązańPolakówzRosjanami(wkrajuipozajegogranicami)oraz
umożliwiawglądwwewnętrzneżycieemigracjipolskiej.Wadąjestto,
żenabocznyplanzostajązepchniętewątkiniezwiązanebezpośrednio
zPolską,takiejakszczegółoweprzedstawieniekarierynaukowejpro-
fesoraSorbony,analizajegowykładów,relacjimistrzazuczniami,do-
robkupublicystycznego,historycznegoiliteraturoznawczegoczypełna
rekonstrukcjapoglądówbohateraksiążki.Niezajmujęsięteżrecepcją
dziełHelleraiokreśleniemichwpływunahistorię(jakonaukę)oraz
nakształtświadomościspołecznej.Celemniebyłotakżeokreślenie
miejscaautoraMaszynyiśrubekwśródemigrantówrosyjskichczyjego
twórczości–wdorobkurosyjskiejemigracji.Problemytezostałyzaled-
wiezarysowaneiwymagająniewątpliwiedalszychbadań.
MichaiłHellerbyłniesłychaniepopularnymipoczytnymhisto-
rykiem.Dziękizdolnościłączeniapracynaukowejzpublicystyką
orazzainteresowańhistorycznychzodniesieniamidoaktualnejsy-
tuacjispołecznejipolitycznej,stałsięjednymznajbardziejznanych
krytykówkomunizmuwostatnichdwóchdziesięcioleciachistnienia
ZSRS.Oczywiście,sposóbodbiorupublikacjiHellerabyłróżnywod-
miennychjęzykowoikulturowokręgachczytelników.DlaRosjan
Hellerbyłwybitnymhistorykiem,jednymznajwiększychautoryte-
tów,jeślichodziopierwszedekadyistnieniaZwiązkuSowieckiego,
orazliteraturoznawcą,któremuzawdzięczająedycjewieluważnych
dziełliteraturyrosyjskiej.Czytelnicyzachodnizkoleiutożsamialigo
przedewszystkimznielicznymgronemnkrytycznych”sowietologów,
niemającychanioficjalnych,aniideologicznychpowiązańzwładzą
sowiecką.PolacyzaśnajlepiejHelleraznalijakoAdamaKruczka,
autoracomiesięcznychfelietonówWsowieckiejprasie,któreprzez
niemaltrzydzieścilatpublikowałwnKulturze”JerzegoGiedroycia.
Tekstytecieszyłysięogromnąpopularnościąwśródczytelnikówcza-
sopisma,Helleroperowałwnichostrympiórem,ironią–częstoszy-
derstwem–łącząctojednocześniezgłębokąanaliząsystemusowiec-
kiego.Przedmiotemjegoanalizniebyłabowiemjedynie,jakmógłby
wskazywaćtytuł,działalnośćsowieckichorganówprasowych.Heller
używałsowieckichgazet,abyprzedstawićczytelnikowipełenobraz
życiaspołecznegoipolitycznegoZSRS,wprowadzającdoswoichtek-
stówrównieżodwołaniadoliteratury,kulturyihistoriisowieckiej.
Wkronikachznajdywałysięwszystkienajważniejszeinformacjedo-
tyczącewydarzeńiżyciaspołeczno-politycznegonojczyznyproleta-
