Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2UwarunkowanianowejlegalnościwpoczątkachPolskiLudowej
25
Mieliśmybowiemdoczynieniazutratąistotnejrolipolitycznejoraz
pozycjimiędzynarodowejlegalnychwładzRPnauchodźstwie,co
spowodowanebyłom.in.geopolitycznymznaczeniemsamegoZSRR4
orazjegopotencjałumilitarnegodlakoalicjiantyhitlerowskiej,zała-
maniemsiębilateralnychstosunkówZSRR–RPwwynikutzw.sprawy
katyńskiejorazśmierciąPremieraRPiNaczelnegoWodzagen.Wła-
dysławaSikorskiegowkatastrofielotniczejnadbrytyjskimGibralta-
rem.WtychwarunkachnaterenachokupowanejPolskirozpoczęła
zinstytucjonalizowanyżywotopcjapolityczna,którawkrótcemiała
daćpocząteknowejlegalności.Mowatuoutworzonejzimą1942r.,
wwynikuinspiracjisowieckiej,PolskiejPartiiRobotniczej(PPR)
iinnychbytachokomunistycznejproweniencji,czyliooddziałach
zbrojnych–GwardiiLudowejiArmiiLudowej(AL),samozwańczym
surogacieparlamentu,tj.KrajowejRadzieNarodowej(KRN),oraz
powołanymwMoskwielatem1944r.PolskimKomitecieWyzwo-
leniaNarodowego(PKWN),którywgrudniu1944r.zostanieprze-
kształconywtzw.RządTymczasowy5,ośrodekkonkurencyjnywobec
oficjalnychwładzlondyńskichi,będącegoichprzedłużeniemwoku-
powanymkraju,cywilno-wojskowegosystemuPolskiPodziemnej.
Wobecobiektywnegowspółistnieniadwóchkonkurencyjnych
ośrodkówwładzyzasadniczeznaczeniemiaławówczesnej,wojennej
rzeczywistościnietylewolalegalnejwładzy,czyliRząduRPwLon-
dynieiDelegaturyRządunaKraj,ilerealneinteresykluczowych
4JerzyHolzerpodkreśla,żeszczególnapozycjaZSRRwynikałatakżezfaktu,
nazwijmyto,powszechnegozłudzenia,będącegowynikiemsowieckiegowkładu
wzwycięstwonadnazizmem:flKomunizmwychodziłzwojnylegitymizującsięprzez
udziałwkoalicjidemokratycznej.NietylkopropagandakomunistycznawZwiązku
Radzieckimiinnychkrajachposługiwałasięchętniefrazeologiądemokratyczną.Za-
chodniprzywódcykoalicjiwystawiliStalinowiświadectwobojownikaosprawęde-
mokracji,coznalazłoteżwyrazwpostanowieniach(ł)konferencjiwJałcie.Budowa
nowejdemokratycznejEuropymiałabyćwspólnymdziełemmocarstw”.J.Holzer,
KomunizmwEuropie.Dziejeruchuisystemuwładzy,Warszawa2000,s.60.
5AnalogiazmatrycąpostępowaniawładzbolszewickichorazArmiiCzerwo-
nejzlat1920-1921jestwyraźna.Siłamilitarnaposiłkującasięnowomowąklasową
omarksowskichkorzeniachtworzywarunkipowstawanialegitymizowanychhisto-
rycznąsprawiedliwościąikoniecznościądziejowąflTymczasowychRządów”,które
starająsięobjąćwładanienaterenachpowoływanychwtymcelu:Litewsko-Białoru-
skiejRepublikiRadczyPolskiejRepublikiRad.
