Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2UwarunkowanianowejlegalnościwpoczątkachPolskiLudowej
27
DecyzjejałtańskiepodjętebezudziałuprzedstawicieliRząduRP,
coskutkowało,szczególniewflpolskim”Londynie,zasadniczymich
oprotestowaniem9zarazpoupublicznieniuprzezbrytyjskiForeign
Ofce,oznaczałypoczątekformalnego,międzynarodowegoprocesu
kształtowaniapowojennegoładuznaruszeniemzasadysuweren-
nościpaństwowej.Tymsamymtworzenienowejlegalnościweszło
wfazęszczególnejintensyfikacji,którejpunktemkulminacyjnym
byłopowołaniewMoskwie28czerwca1945r.polskiegoTymcza-
sowegoRząduJednościNarodowej(TRJN)zEdwardemOsóbką-
-Morawskimnaczele,którynazasadzieflprzerzucaniagłosów”zdo-
tychczasowegoprzedstawicielstwaotrzymywałuznaniekolejnych
gabinetówkoalicjiantyhitlerowskiej10.
wkrajach,którewnastępstwiezwycięstwaArmiiCzerwonejiprzyzwoleniaAnglo-
sasówwejśćmiaływorbitęwpływówZwiązkuRadzieckiego.Niemiałteżnajpewniej
żadnychwątpliwości,żewprawdziepozostanąonepodmiotamiżyciamiędzynaro-
dowego,alekorzystaćbędązestatusupaństwoograniczonejsuwe-
renności”[podkreślenie–A.T.].E.Duraczyński,Polska1939-1945.Dzieje
polityczne,Warszawa1999,s.581.Nasprzecznościwynikającezposługiwaniasię
tymsamymodstronyterminologicznej,aróżnymcodopojęciowejzawartościjęzy-
kiemprzezRooseveltaiChurchillazjednej,aStalinazdrugiejstronyzwracauwagę
prof.P.P.Wieczorkiewicz.Chodzim.in.ozarzutpremieraWielkiejBrytaniipod
adresemStalinaodnośniedopowołanianowegopolskiegorządubezuwzględnienia
zdaniastronypolskiej:flDodałprzytym[Stalin](ł)że«wielunazywa[go]dyktato-
remjednakżemaonwystarczającodużopoczuciademokratyzmu,abyniepróbować
tworzyćrządupolskiegobezPolaków».Byłatozarazemzakamuflowanaironiailek-
cjatzw.demokracjisocjalistycznej.PrzezPolakówrozumiałbowiem«rządwarszaw-
ski»,niezaś«rządlondyński»ikierownictwoPolskiPodziemnej”.P.P.Wieczor-
kiewicz,HistoriapolitycznaPolski1935-1945,Warszawa2005,s.463.
9FormalnestanowiskoRząduRP,naczelektóregostałówcześniesocjalistaTo-
maszArciszewski,zostałowyrażone13lutego1945r.ZgodnieznimRPodrzucała
ustaleniapowziętebezswoichprzedstawicieli,niegodziłasięnanowyprzebieggra-
nicwschodnich,awodniesieniudokoncepcjiTymczasowegoRząduJednościNaro-
dowej(TRJN),zewzględunadziałaniaArmiiCzerwonejnatereniePolski,wyrażała
głębokisceptycyzmcodowpełnidemokratycznejlegitymacjimającegopowstać
kompromisowegoośrodkawładzy.
10WTRJNzdecydowanąprzewagęmielikomuniściiugrupowaniaznimi
sprzymierzone,tj.PolskaPartiaSocjalistyczna(PPS)iStronnictwoLudowe(SL),
otrzymalionibowiem17z21tekministerialnych,wtymkluczoweresorty,jakbez-
pieczeństwa,obronynarodowejczysprawzagranicznych.Nowyrządzostałformal-
niepowołanyprzezszefaKrajowejRadyNarodowej(KRN)BolesławaBieruta,by
