Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RedukcjaInnegowewnętrznegoijegoodzyskiwanie
33
PomimoczęściowegojeszczepowiązaniamłodychtwórcówześrodowiskiemUTSK-
-owskimiznNaszymSłowem”szukalioniwyjściapozaizolowanyobiegwewnątrzet-
nicznyizaistnieniaotwartego,niezależnego,własnego.Sprzyjałytemunowemożliwo-
ści,wynikającezuaktywnieniasięogólnopolskiegoruchustudenckiego.19października
1984r.zostałazarejestrowanaOgólnopolskaRadaKulturyStudentówMniejszościNa-
rodowychprzyZSP,wktórejnajaktywniejsibylistudenciukraińscy,białoruscyilitew-
scy.RadarozpoczęławydawanieswegoczasopismanZustriczi”(nЗустрiчi”)(wwersji
białoruskiejnSustreczy”[Сустрэчы]).Najbardziejaktywnetwórczobyłyjednakgrupy
nieformalne,spotykającesięnaSpotkaniachMłodychTwórcówwWarszawie,Wroc-
ławiu,Krakowie,przyokazjispotkańporajdowychczynaplenerachartystycznych
(np.wmiejscowościBielanka,wBeskidzieNiskim,gdzieprzezkilkanaścielatfunkcjo-
nowałastudenckanchyża”).
Spontanicznośćinieformalnośćwieluztychdziałańpo1989r.przekształciłasię
wplanowe,zorganizowane,corazbardziejprofesjonalizującesięprzedsięwzięciakultu-
rowe.Życieliterackiemniejszościpo1989r.przedewszystkimzaczęłozależećodlite-
ratów,anieoddziałaczypartyjnychinadzorcówideologicznych.Każdytwórcaindywi-
dualniemożezadbaćodrukipromocjęswejtwórczości,możewchodzićwkooperację
zróżnymiinstytucjamiczyśrodowiskamizainteresowanymijegoutworami,podejmo-
waćdecyzjeojęzyku,formie,filiacji,sposobieprezentowaniaswychtekstów.Nieulega
wątpliwości,żewtakiejsytuacjimamydoczynieniazbardziejadekwatnądopojęcia
nwłasnegogłosu”48ekspresjąpozycjimniejszościowej,codecyduje,żetowłaśnietym
tekstombędęsiębliżejprzyglądać,chcącuchwycićetnicznywymiarwspółczesnych
literaturmniejszościwschodniosłowiańskichwPolsce.
Uwagataodnosisięprzedewszystkimdoliteraturyukraińskiejiłemkowskiej,gdyż,
jakjużzaznaczyłam,literaturabiałoruska,nawetwokresiepeerelowskim,byłabardziej
nBiałowieska”niżBTSK-owska.Pomimowszystkichograniczeńiwymogówideo-
wych,jakimmusiałasprostać,czynnikprofesjonalizmutwórcówutrzymywałtęlitera-
turęwgranicachpewnejniezależnościwobecczynnikapolitycznego.Dawałjejnatyle
autonomicznąprzestrzeńrozwoju,żeokreślonemotywy,wizjeartystyczne,topoitworzą
ciągłośćitrwałość,nierozbitądotychczasistotniejszymicezurami.
Nieznaczyto,żeprzemianywPolscewlatachosiemdziesiątychniewpłynęłyna
zmianywżyciuspołecznymikulturalnymBiałorusinów,atakżenaewolucjęwsamym
StowarzyszeniunBiałowieża”.WieluczłonkównBiałowieży”,znanychtwórcówirówno-
cześniedziałaczyzaangażowanychwżyciespołeczneBiałorusinów,aktywnieuczestni-
czyłoczywręczinspirowałoszeregprocesówtworzącychtzw.odrodzeniebiałoruskielat
osiemdziesiątych49.PełnepodporządkowanieBTSKMinisterstwuSprawWewnętrznych
48Doterminutegoodniosęsięjeszczewdalszejczęścipracy,gdzieodwoływaćsiębędędopojęćdys-
kursupostkolonialnego.
49Natentematistniejedośćobszernaliteratura.Wartotuwskazaćchociażbytakiepozycje,jakiM.Ki-
ryluk,UwarunkowaniarozwojuruchubiałoruskiegowPolscewlatach1981-2003,nBiałoruskieZeszyty
Historyczne”2005,nr23,s.97-113;BiałoruskiruchstudenckiwPolsce1981-1992.Wybórdokumentów,
oprac.S.Iwaniuk,E.Wappa,Białystok1995;E.Mironowicz,Wokresierewolucjisolidarnościowejistanu
wojennego(1980-1982),www.bialorus.pl/polityka,18.10.2009;W.Choruży,BiałorusiniwPolscewlatach
1945-1990,www.bialorus.pl/polityka,18.10.2009;E.Wappa,Białostocczyznainarodzinybiałoruskiegoruchu
studenckiego,www.bialorus.pl/polityka,18.10.2009;Kalendariumbiałoruskiegoruchustudenckiegozalata
1981-1992,www.bialorus.pl/książki,18.10.2009.
