Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nalekkorozstawionychiugiętychwkolanachnogachoraztorebkazamocowana
Wokół
napaskuzprzodupostaciznajdująanalogięnplwwyobrażeniuJohannavon
zagadnień
Holzhausennajegonagrobkupowstałympo1391rlwkatedrzeweFrankfurcie
formy…
nadMenem(ill15-16)32lIdentycznyjakujednegoztrębaczywGdańskumotyw
nożazatkniętegozatorebkęnapaskuspotykamywwizerunkuGrafaOttona
zkońcaXIVwlwkościelebenedyktynówwKastlwBawarii(ill17-18)33lWydaje
sięzatem,żerzeźbygdańskiegozegaratkwiągłębokowstylistyce,którawlatach
1460-1470należałajużdoprzeszłościl
PowyższespostrzeżeniarodząwielepytańlDlaczegodotakprestiżowej
realizacji,jakąbyłzegarastronomiczny,niezaangażowanotwórcyposłu-
gującegosiębardziejaktualnymrepertuaremstylistycznym?Czymożliwe,
żetwórcazachowanychrzeźbnależałdotakodległejformacjistylowej?Może
archaizmtychwizerunkówbyłzamierzonyimiałjakiśgłębszysens?Może
budowęzegaraplanowanoowielewcześniej,niżwynikatozdatprzekazanych
przezkronikarza,iwtedyprzygotowanowystrójrzeźbiarski?Czystylrzeźb
nainnychkondygnacjachzegararównieżopierałsięnaprzebrzmiałychroz-
wiązaniachformalnych,czyróżniłsięodwyobrażeńzdolnejpartii?Pytania
temusimypozostawićbezodpowiedzil
Dotychczasowydorobekinterpretacyjnyodnoszącysiędoprogramuiko-
nograficznegogdańskiegozabytkusprowadzasiędokilkusugestiiniepopar-
tychpoważniejszymiargumentamilZróżnicowanywiekczterechmężczyzn
wdolnejkondygnacjiskłaniałdoprzypuszczeń,iżmogąsymbolizowaćupływ
czasu,czteryporyroku34lubczteryokresyżycialudzkiego35lOdmienne
strojeodczytanojakoznak,iżsątoreprezentanciróżnychgrupspołecz-
nych,byćmożezwiązanychzfundacjązegara36;pojawiłosięteżstwierdzenie,
żesątofiguryatlantów37lPostaćzlewejstronyudołuokreślonojakokróle-
wicza,starcapoprzeciwnejstroniejakopersonifikacjęczasu38,mężczyznnad
nimijakotrębaczy39lWmasceliściastejnalicukonsolinadtrębaczemwczapce
niektórzybadaczeusiłowaliwidziećportrettwórcyzegara-HansaDürin-
gera
40lWmotywachflorystycznychdoszukiwanosięsymboluodradzaniasię
32AlFeulner,Frankfurt/M.Aufgenommenvonderstaatl.Bildstelle,Berlin1938,sl36-37l
33DieKunstdenkmälerdesKönigreichesBayern,II:OberpfalzundRegensburg,zlXVII:Stadt
undBezirksamtNeumarkt,München1909,sl171,ill120l
34SlBogdanowicz,Dziełasztuki…,sl308lKuprzypuszczeniu,żemogątobyćczteryporyroku,
skłaniałsięrównieżAlJanuszajtis,Zegarastronomiczny…,sl58l
35AlJanuszajtis,Zegarastronomiczny…,sl58lAutorzastrzega,żeidentyfikacjapostacijako
personifikacjizarównoczterechokresówwżyciuczłowieka,jakiczterechpórrokubudzipewne
wątpliwościl
36AlWoziński,Późnogotyckarzeźba…,sl35l
37MlSchukowski,DieAstronomischeUhr…,sl13l
38AlJanuszajtis,Zegarastronomiczny…,sl57lZdaniemautoraczapkastarszegomężczyzny
możenawiązywaćdopapieskiejtiaryisymbolizujewładzęduchowąiwszechwładzęczasul
39Ibidem,illnawklejce,sl43,ill40-43,sl57l
40SlBogdanowicz,Dziełasztuki…,sl308;MlSchukowski,ZweiMonumentaluhren…,sl53;
AlJanuszajtis,Zegarastronomiczny…,sl10l
21
