Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prolog.Żołnierz–życieikariera
41
kuztymnaprzełomie1806i1807rokuzGalicjiprzedarłosiędoarmiiniezbyt
wieluochotników42.Wśródnichznajdowalisięjednakprzyszliwodzowiena-
czelnipowstanialistopadowego:JanSkrzyneckiiMaciejRybiński,atakżepóź-
niejsigenerałowie:WincentyDobiecki,JózefMroziński,AntoniPawłowski,
FranciszekRohland,SamuelRóżycki,JózefZałuski.
Późnąjesienią1806rokuudałosięprzedrzećdoWarszawyrównieżJanowi
Krukowieckiemu43.Hrabianiemusiałspieniężaćżadnychdóbr,ponieważdys-
ponowałgotówką,copozwoliłouniknąćpodejrzeńzestronyaustriackiejpoli-
cji.Podobniejakwieluinnych,wyruszyłkuWiśleszlakiemzaprzyjaźnionych
dworów.Krukowiecki,nietakmłodyjakwyżejwymienieni,posiadałjednak
poważnyatutwpostacidoświadczeniawojskowegooraz–coistotne–swo-
bodnegoposługiwaniasięjęzykamisojusznikóworaznieprzyjaciela.Niemoże
więcdziwić,żewlistopadzielubgrudniu1806rokudostałprzydziałdosztabu
dywizjigen.LouisaSuchetajakooficerdyżurnywstopniukapitana44.Używa-
nybyłprzedewszystkimwdziałaniachwywiadowczych(zasięganieujęzyka”
,
przesłuchiwaniejeńców)orazkontaktachzmiejscowąludnością;jednakwziął
równieżudziałwbitwiepodPułtuskiem26grudnia45.
Krukowieckiemumimowszystkozależałonaprzejściudotworzącejsięar-
miipolskiej,któracierpiałananiedobórrutynowanychoficerów.Pomogła
wtymdawnaznajomośćzksięciemPoniatowskim,któryprzecieżtakżemiał
zasobąsłużbęwarmiiaustriackiejichętniewidziałpodswymirozkazamiuro-
dakówztejdobrejszkoływojskowej”46.Podkonieczimy1807rokuwłaśnie
dziękijegopoparciuKrukowieckizostałskierowanyjakoszefbatalionudo
9.pp(wczerwcunastąpiłazmiananumeracjipułkówpiechotyipułktenotrzy-
małnumerpierwszy)dowództwaMichałaGrabowskiego47.Wtymczasie
pułktenwszedłwskładkombinowanegokorpusuobserwacyjnegogen.Józefa
Zajączka,doktóregozadańnależałoutrzymywaniekomunikacjimiędzy
Ostródą(kwateragłównaNapoleona)aWarszawą,wypełnienielukimiędzy
korpusamimarszałkówAndréMassényiLouisaDavouta,odpieranieataków
42BPAU,1609,I.Prądzyński,PrzyszłośćPolski,k.27.Znamynazwiskakilkudziesięciugalicyj-
skichochotników,zob.N.Kasparek,ZGalicjidoarmiiKsięstwaWarszawskiego.Przyczynek,[w:]
GalicjawKsięstwieWarszawskim.200rocznica,red.H.Żaliński,H.Chudzio,Kraków2009,s.213-217.
43Lubowiecki,op.cit.,s.54.
44BUW,545,k.5-6,8-9,tutajzapisano,żewszedłdosłużbyfrancuskiejwgrudniu(takteż:Zajew-
ski,KrukowieckiJanStefan,s.392).Natomiastwstaniesłużbyz1813r.widniejedata22XI1806r.
–BR,1578,Materiałydoorganizacjiwojska,nlb.,podpisJ.H.Dąbrowskiego,17III1813.
45BUW,545,k.1;Zajewski,KrukowieckiJanStefan,s.392.
46Lubowiecki,op.cit.,s.52.AutorpamiętnikabyłznajomymKrukowieckiegozeLwowa,apo-
nadtokolejnymochotnikiemzGalicji,którymiałzasobąsłużbęwarmiiaustriackiejjakooficer.
Krukowieckipomógłmudotrzećdoks.PoniatowskiegoiLubowieckidostałprzydziałdo2.puł.
Szerzej:N.Kasparek,Przedmowa,[w:]Lubowiecki,op.cit.,s.X.
47Wkwestiidokładnejdatywstąpieniawpolskieszeregiistniejąrozbieżnościnawetwstanachsłuż-
byKrukowieckiego.Wjednymwidniejedata10marca1807r.(BUW,545,k.5-6),awdrugim
18marca(ibidem,k.2).BR,1578,Stansłużbyz1813r.–również10marca.Spotkaniezks.Józefem
odbyłosięnajprawdopodobniejwpierwszejdekadziemarca,zob.Lubowiecki,op.cit.,s.55.Gen.
LudwikKamienieckijuż10marcazawiadamiałKrukowieckiegoonominacjinaszefabatalionu–
BUW,548,vol.III,k.43.TęsamądatęprzyjąłB.Gembarzewski,WojskoPolskie.KsięstwoWar-
szawskie1807-1814,Warszawa1905,s.85.
