Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
RozdziałI
Grabowskiego(18.DP).JeszczepodczasprzemarszuprzezterytoriumKsię-
stwa,wOstrołęce,doszłodozatargumiędzypułkownikiemadowódcąbryga-
dy.Krukowiecki,mająckutemupewnepodstawy,zakwestionowałwydany
przezGrabowskiegorozkaz.MiędzyhrabiąanaturalnymsynemkrólaStanisła-
waAugustaPoniatowskiegodoszłodożenującejkłótniprzedszeregamiwoj-
ska.Obuoficerówmusiałrozdzielaćdowódcadywizjigen.LudwikKamieniec-
ki.PodojściuarmiidoRajgroduuniesionyhonoremGrabowskiwyzwałKru-
kowieckiegonapojedynek.Jedyniedziękipośrednictwusekundantów–gene-
rałówCzesławaPakoszaiFranciszkaPaszkowskiego–obiestronyzgodziłysię,
żepojedynekodbędziesiędopieronazajutrzpopierwszejbitwieznieprzyja-
cielem64.
Pokilkutygodniachtrudnegomarszuwpełnilata18.DPdotarła16sierpnia
podSmoleńsk65.Towłaśnietutajnastępnegodniazakończyłsięspórhonoro-
wymiędzyobomaoficerami.GdyKrukowieckirozkazałswemupułkowiiść
doataku,Grabowskimiałodpowiedzieć:uPanpułkownikzapominasz,żemasz
mnieprzedfrontemiruszaszzpułkiembezmegorozkazu;wiedzotem,żeija
chcęstanąćnajegoczele!”
.Stanęliwięcobajnaczele2.ppiwyprzedzającje-
dendrugiegopobiegliwstronęwyłomuwmurach.Poprzedarciusięnaprzed-
mieściarozpętałasięzaciętawalka,siłypułkuzostałypodzielone,obajdowód-
cypozostaliprzypierwszymbatalionie,wciążstarającsiędotrzećdowyłomu.
Kiedydrogędoniegozagrodziłaimkolumnarosyjskichstrzelców,Grabowski
wrazzeswymiadiutantamirzuciłsięnaprzód,zaśKrukowieckikrzyknąłna
swoichżołnierzyiruszyłkrokwkrok.Strzelcydaliognia,Polacyzatrzymalisię,
polewalkiogarnęłykłębydymu,agdyopadłyujrzanogenerałaGrabowskiego
martwego,aKrukowieckiegorannegowrękęibokodkuli66.uTakzakończyło
sięnieporozumienieitakitoosobliwypojedynekodbyłsięmiędzytymidwo-
mawalecznymioficerami”–puentowałpamiętnikarz67.
RannyKrukowieckipozostałwSmoleńskuiniebrałudziałuwdalszychwal-
kachkampaniirosyjskiej;leczącsięzran,doczekałodwrotuWielkiejArmii68.
CytowanyjużRomanWybranowskiwspomina,iżtowłaśnieKrukowieckie-
64Wybranowski,op.cit.,t.II,s.2-5.
65[L.Jelski],Marszeidziałaniakorpusupolskiegowkampanjimoskiewskiej1812.OdMohilewaażdo
końcazaczepnejwojny,przez…,[w:]Pamiętnikipolskie,t.III,Paryż1845,s.34-39.
66Krukowieckiwstaniesłużbyzaznaczył,iżwszturmiebyłdwarazyrannyiotrzymałczterykontu-
zje.Zob.BUW,545,k.1;wzmiankawliściemłodegoIgnacegoPrądzyńskiegoz24VIII1812:BPAU,
1951,k.24.
67Najbardziejwiarygodneświadectwazob.Wybranowski,op.cit.,t.II,s.10-12;N.Kicka,Pa-
miętniki,opr.J.Dutkiewicz,T.Szafrański,Warszawa1972,s.339,L.Kickidorodziców,19VIII1812,
atakże:[L.Nabielak],LudwikKicki,jenerałwojskpolskich(1791-1831),Poznań1878,s.11-12.Mało
prawdopodobnajestzkoleiwersjaprzedstawionaprzezGajewskiego(op.cit.,t.I,s.225).Niewie-
lenowegownosidotematumonografiabitwy:A.Dusiewicz,Smoleńsk1812,Warszawa2007,
s.73-75,164-166.
68Wlistopadziejednaknajwyraźniejczułsięnatyledobrze,żegen.Zajączekwydałmurozkazzebra-
niażołnierzyz16.i18.DP,którzypozostalinatyłachlubwlazaretach;zob.BUW,560,vol.I,k.21,
ZajączekdoKrukowieckiego,Orsza17XI1812;R.Bielecki,Berezyna1812,Warszawa1990,s.10-
11,59.Zob.również:APK,ArchiwumMłynowskieChodkiewiczów,554,s.67-72,KrukowieckidoA.
Chodkiewicza,Mohylów[1812];BUW,548,k.77-78,I.ZapolskidoKrukowieckiego,27IX1812.
