Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
RozdziałI
sporzyłKrukowieckiemuprzyjaciół.Tymbardziej,żeonsamzbytniosię
onichniestarał.Wtymczasieupodobałsobierozmowyzgen.Żółtowskim,
którytęskniłzarodziną:uKrukzprzekąsemnierazmawiałznim,wzbudzając
podejrzeniaidomysły,cotamwWarszawiepozostałażonarobićmoże.[ł]
Tobyłowłaściwympowodem,żeŻółtowskizacząłtrunkunadużywać[ł],
zrobiłsięgrymaśnym,nieznośnym”
,wspominałówczesnypodkomendnyobu
generałów
78.
19kwietniaKrukowieckizostałmianowanydowódcąbrygadykawalerii
wdywizjigen.Dąbrowskiego,którawtymczasiereorganizowałasięwWe-
tzlar79.Przeznastępnychkilkamiesięcybrygadzietejpowierzanorozmaiteza-
dania,toodsyłającjądoniszczeniaoddziałówpartyzanckich,tozasilającnią
korpusyfrancuskie.26sierpniawpotyczcepodJüterbogbrygadaKrukowiec-
kiegozmusiłaoddziałypruskiedoodwrotuiocaliłakomunikacjęzkorpusem
marszałkaNicolasaOudinota,będącymwodwrociepoklęscepodGrossbe-
eren80.ZkoleipodDennewitz,6września,jazdapolskapodjegorozkazami
odznaczyłasiękilkomaświetnymiszarżami,znaczniełagodzącskutkiporażki
marszałkaMichelaNeya,aleiponoszącznacznestraty81.Wydajesię,żeprzej-
ściezesłużbywpiechociedokawaleriiwcaleniezaszkodziłoKrukowieckie-
mu.Jakodowódcabrygadyjazdywykazywałsięwielokrotniedużąaktywno-
ścią,polotemiosobistąodwagą,którejzresztąnigdymuniebrakowało82.
Zcałąteżpewnościąmożnapowiedzieć,żetoniejejbrakbyłpowodemdwu-
znacznejpostawyKrukowieckiegowbitwiepodLipskiem.17października
KrukowieckinajprawdopodobniejsamowolnieopuściłbroniącąBramyHall-
skiejdywizjęDąbrowskiegoipociągnąłzeswąbrygadądokwaterygłównej
księciaPoniatowskiego.Hrabiawyjaśniał,żejegobrygadaDąbrowskiemubyła
małoprzydatna,natomiastnaodcinkufrontu,którymdowodziłPoniatowski,
miałaokazjęlepiejsięprzysłużyć.Pomimowyraźnejniesubordynacji,książę
JózefpozwoliłKrukowieckiemupozostać,niechcącbyćmożepowiększać
chaosu;wpływnajegodecyzjęmogłymiećrównieżsporestratyponiesione
przezpolskąkawaleriętegodnia83.
ByłtojednakdopieropoczątekkontrowersjizwiązanychzudziałemKruko-
wieckiegowubitwienarodów”
.Wjejostatnimdniuodmówiłbowiemwykona-
niarozkazugen.MichałaSokolnickiego,którynakazywałjegobrygadzieatak
1929,s.111.
78P.Lelewel,op.cit.,s.189.
79J.Pachoński,GenerałJanHenrykDąbrowski(1755-1818),Warszawa1987,s.464.
80J.Rudnicki,Pamiętnikodr.1806do1815,PismoZbioroweWileńskienarok1862,s.107-108;
[E.Żółtowski],Dziennikkomendygenerała…1812-1813,[w:]Skałkowski,Ocześćimienia,s.296;
Wybranowski,op.cit.,t.I,s.56.
81BUW,545,k.15;Łukasiewicz,op.cit.,s.271-272.
82InnezdanieoKrukowieckimjakookawalerzyściemiałJózefZałuski,któryarbitralnieidośćnie-
frasobliwiepostawiłtezę,żeukawalerzystamożedowodzićpiechotą,aleniechPanBógchronijazdę
oddowódcypiechura,choćbybyłinajzdatniejszyminfanterzystą”;Załuski,Wspomnienia,s.275.
83PodkoniecdniaKrukowieckiwysłałdoDąbrowskiegoraportzeswychczynności,kończącgo
słowami:uCzekamwaszychrozkazówdalszych”,starającsiębyćmożezatrzećniekorzystnewraże-
nie.Dąbrowskinaowopismonieodpowiedział.Zob.Łukasiewicz,op.cit.,s.292.
