Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prolog.Żołnierz–życieikariera
45
muikpt.KarolowiZielińskiemuzawdzięczałocalenieztegopotwornegood-
wrotu,gdy–choregonafebrę–obajkoledzyprzewieźlinaarmatniejlawecie
zWilnaażdoWarszawy69.Byćmożewtymwłaśnieokresiepopsułysięrelacje
KrukowieckiegozksięciemJózefem70.Hrabia,któryjeszczeniedawnozama-
wiałuKajetanaKoźmianawierszykinaimieninyksięcia71,kilkalatpóźniej
uwdzięcznyzajegodawniejszedlamniewzględy”przesyłałFranciszkowiMo-
rawskiemupochwałęPoniatowskiego,znaczącojednakdodając,iżdoznałod
niegoubezporównaniawięcejprzykrości,jakdobrego”72.
Pułkownikdośćszybkowróciłdosłużby.Jużwpierwszychtygodniachno-
wegorokubrałudziałwuzupełnianiustanuswegopułku.Wefekcierosyjskiej
ofensywynaKaliskiewlutym1813roku,znalazłsięwtejgrupiearmiipolskiej
(poddowództwemgen.IzydoraKrasińskiego,apóźniejgen.Żółtowskiego),
którazostałaodciętaodsiłgłównychksięciaJózefa.Jegopułkwalczyłwbitwie
podKaliszem,jednaknajprawdopodobniejsamegoKrukowieckiegotamnie
było;wkażdymrazieżadneźródłaniepotwierdzająjegoobecności73.Podczas
odwrotuPolakównazachódgen.ŻółtowskiwysłałKrukowieckiegozGłogo-
wadoDreznawceluzdaniarelacjiFryderykowiAugustowizdziałańwojen-
nychorazwróżnegorodzajukwestiachadministracyjnychilogistycznych74.
ItawłaśniewizytawstolicySaksoniistałasiędlahrabiegoprzepustkądoko-
lejnegoawansu.Potrafiłsobietamzyskaćwzględynietylkogen.Dąbrowskie-
go(mianowanegodowódcątychoddziałówpolskich,któreznalazłysięza
Odrą),aleisamegokróla.WpierwDąbrowskimianowałgotymczasowymsze-
femsztabu75,ajuż24marcaFryderykAugustawansowałgonagenerałabryga-
dy76.Tydzieńpóźniej,wliściedokrólasaskiego,książęJózefpisałwtejspra-
wie:uDalekijestemodmawiaćpanuKrukowieckiemuzasługiitalentów,[ł]
leczoficertenmiałjeszczeprzedsobą13pułkowników”
.Zwracałprzytym
uwagę,żenaprzyszłośćzasadastarszeństwaprzyawansowaniuniemożebyć
naruszana77.Jaksięmożnadomyślać,uzyskanywtensposóbawansnieprzy-
69Wybranowski,op.cit.,t.I,s.46.
70WedługJózefaKrasińskiego(Pamiętniki…odroku1790-1831,skróconeprzezdr.F.Reuttowi-
cza,Poznań1877,s.110),jeszczewWilnieksiążęJózefmiałwytknąćKrukowieckiemu,żedoskona-
lewie,corobiliwczasiewyprawyrosyjskiejuniektórzypodobnijemuprzemytnicy”.uRabusiem”
z1812rokunazywałKrukowieckiegoM.Modzelewski,BJ,5143,s.61,143.KsiążęJózefmiał
takżedoKrukowieckiegozapewneżalzasprawęzGrabowskim,którynależałdogronajegonajbliż-
szychprzyjaciół,zob.Falkowski,Obrazyzżycia,t.V,Poznań1887,s.588.
71BPAU,2053,KajetanKoźmian.Utworypoetyckie,k.44,Napisdanyks.JózefowiPoniatowskie-
munaobchódJegoImieninprzezpułk.Krukowieckiego.
72BUW,548,k.59-60,KrukowieckidoF.Morawskiego,1816(kopia).NażyczenieDąbrowskiego
Morawskizbierałwtedyopinieozmarłymksięciu,bywygłosićnajegocześćuroczystąmowę.
73WzastępstwiepułkiemdowodziłnajprawdopodobniejppłkJózefSzymanowski.Zob.Ossoli-
neum,5385/I,k.51,PamiętnikiKarolaZielińskiego;J.Szymanowski,Pamiętnikijenerała,
wydałS.Schnür-Pepłowski,Lwów1898,s.97,99;M.Baranowski,BitwapodKaliszem13lutego
1813,Zabrze2006,s.184.
74M.Łukasiewicz,ArmiaksięciaJózefa1813,Warszawa1986,s.170.
75BPAU,2031,t.I,k.66-68,KrukowieckidoK.Koźmiana,Plauen24III1813.
76Gembarzewski,WojskoPolskie.Księstwo,s.86.
77[J.Poniatowski],Korespondencjaksięcia…zFrancją,wydałA.M.Skałkowski,t.V,Poznań
