Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.2.Zasadypostępowanianieprocesowego
75
3)uczestnikniewskazujedowodówdlastwierdzeniafaktów,zktórychwywodzi
skutkiprawne-sądmożewówczasuznaćspornefaktyzanieudowodnione
(art.232k.p.c.);
4)sąddrugiejinstancjimożepominąćnowefaktylubdowody,jeśliuczestnicymo-
glijeprzytoczyćprzedsądempierwszejinstancji(art.381k.p.c.).
Dowyjątkowychokolicznościpozwalającychnauwzględnieniespóźnionychwnio-
skówdowodowychniemożnazaliczyćpotrzebynależytegowyjaśnieniasprawy.
Właśniefaktyistotnedlarozstrzygnięciasprawypowinnybyćprzedmiotemdowo-
dzenia(art.227k.p.c.).Skoropowoływaniesięnategorodzajufaktypowinnobyć
regułą,niemożnauznać,żeprzezpojęciewyjątkowychokolicznościuzasadniających
dopuszczeniespóźnionychdowodówkryjesięjużsamoryzykonieustaleniafaktów
odpowiadającychrzeczywistości(prawdymaterialnej)mającychistotneznaczenie
dlarozstrzygnięciasprawy36.
Istniejątakżeograniczeniaprawdywiążącesięzokreślonymiinstytucjamiproceso-
wymi,gdyustawodawcanadajenadrzędneznaczeniewartościomidobrominnym
niżposłużeniesięokreślonymśrodkiemdowodowymdlawykryciaprawdy.Sytu-
acjatakapowstajeprzydowodachzdokumentu(art.74k.c.),dowodachzeświadków
(art.247k.p.c.),instytucjiprawaodmowyzeznańiodmowyodpowiedzinapytanie
(art.261k.p.c.).
Poznanieprawdywpostępowaniucywilnymjestnatyleistotne,żezostałyprzewi-
dzianetakżewtrybienieprocesowyminstytucjeodzwierciedlającerzeczywistystan
rzeczywobeczmianyokoliczności:
1)wtrybienieprocesowymdlaustaleńzgodnychzrzeczywistościąistniejemożli-
wośćzmianyorzeczeniawpostępowaniuouznaniezazmarłegoczywpostępowa-
niuoubezwłasnowolnienie-zgodniezregulacjąart.542k.p.c.wrazieprzepro-
wadzeniadowodu,żeosobauznanazazmarłąalboktórejzgonzostałstwierdzony
pozostajeprzyżyciu,sądpostanowienieuchyli.Wwypadkuudowodnieniainnej
chwiliśmierciniżoznaczonawpostanowieniuouznaniuzazmarłegosąduchyla
postanowienieouznaniuzazmarłegotylkowówczas,gdyrównocześniestwierdza
zgon.Natomiast,jakstanowiart.559§1k.p.c.,sąduchyliubezwłasnowolnienie,
gdyustanąprzyczyny,dlaktórychjeorzeczono,izgodniezart.559§2k.p.c.sąd
możewraziepoprawystanupsychicznegoubezwłasnowolnionegozmienićubez-
własnowolnieniecałkowitenaczęściowe,awraziepogorszeniasiętegostanu-
zmienićubezwłasnowolnienieczęściowenacałkowite;
2)instytucjawznowieniapostępowanianiejesturegulowanatylkotakjakwtry-
bieprocesowymzewzględunawykrycienowychfaktówlubśrodkówdowodo-
wych,któremogłybymiećwpływnawyniksprawy,azktórychstronaniemogła
36E.Gapska,Realizacjazasadyprawdywświetleostatnichnowelizacjikodeksupostępowaniacywilnego,
nRejent”2013/5,s.26.
