Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
I.PolscypostronniZagłady
problemubierności–brakudziałaniaimniejszejgotowościdoin-
terwencji5.Interwencjęproponująrozumiećjakoseriędziałań,któ-
repostronnypowinienpodjąćwsytuacjichwilowegozagrożenia.
Wskazanyprzezpsychologów„modelprocesuinterwencji”obej-
mujepięćkolejnychczynnościwarunkującychdziałaniepostron-
nych:zauważenie(notice)zdarzenia,zinterpretowanie(interpret)
gojakowypadkuwymagającegointerwencji,uświadomieniesobie
własnegoobowiązku(responsibility)działania,podjęciedecyzjico
doformypomocy(formofassistance)orazsposobujejurzeczy-
wistnienia(implement).Konstruująctakimodel,autorzypróbują
przedewszystkimpokazaćzłożonośćprocesuinterwencji,naktó-
ryskładasięszeregmożliwychrozwiązańidecyzji.Porażkainter-
wencjiskutkującabiernościąpostronnegomożedotyczyćkażdego
zwyróżnionychpoziomówczynności(np.niedostrzeżenie,żedane
zdarzenieklasyfikujesięjakoDzagrożenie”,czynieodczuwanie
osobistejodpowiedzialności).Wydajesięjednak,żekluczowedla
pobudzeniareakcjinazdarzenie(przyjmującejróżnąformę:emo-
cjonalną,refleksyjną,werbalnączybehawioralną)marozpoznanie
sytuacjijakozagrożenia.JakpowiadaErvinStaub,bystanderjest
świadkiem,którymożepotencjalnierozpoznać,cosiędzieje,ipo-
tencjalniepodjąćpozytywnedziałanie6.
Wsytuacjichwilowegozagrożeniapostronnyniezajmujepo-
zycjibezstronnegoiobojętnegoobserwatora–każdeposzczególne
działanielubjegobrakpociągabowiemzasobąokreślonekon-
sekwencjezarównodlaniegosamego,jakiosobypotrzebującej
pomocy7.Wautokrytycznymkomentarzudomodeluinterwencji
LatanéiDarleyprzyznają,żeichpropozycjacodostrategiidzia-
łaniapostronnychjestDzbytracjonalna”,awykonaniewszystkich
czynnościDwlogicznysposób”wydajesięmałoprawdopodob-
ne.Niekompatybilnośćschematuirzeczywistegodziałaniawyni-
kazsamejspecyfikisytuacjizagrożeniajakoamalgamatustrachu,
presjiistresu.Zdarzeniatesąnagłeinieprzewidywalne,zmusza-
5Zob.tamże,s.244.
6Zob.E.Staub,OurPowerasActiveBystanders,„PsychologyToday”,https://
www.psychologytoday.com/blog/in-the-garden-good-and-evil/201201/our-
power-active-bystanders,dostęp:30.09.2017.
7Zob.B.Latané,J.M.Darley,Bystander„Apathy”,dz.cyt.,s.247–248.
