Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Postronny(bystander)aofiara
19
jągapiadopodjęciadecyzjibezwcześniejszejrefleksjinadmożli-
wymikierunkamijegodziałania8.Tymsamymsytuacjezagrożenia
wyzwalajązarównopozytywne,jakinegatywnereakcjeafektyw-
ne,rozumianeprzezBrianaMassumiegojakopobudzenieciała,in-
tensywnośćiimpulsdodziałania,lubemocjonalne,realizującesię
wróżnychformach,zależnychodrelacjimiędzyludzkichischema-
tówbehawioralnychwykształconychwpewnejwspólnociekultu-
rowej9.Pierwsiteoretycykategoriibystandertwierdzązatem,że
obojętność,postrzeganajakobrakzainteresowaniaczyapatia,nie
stanowiadekwatnegopojęciaopisującegoreakcjenacudzecier-
pienie.Dodatkowymdowodem,poświadczającymtękonstatację,
miałbybyćwedługLatanéiDarleyadługiczasprzyglądaniasięzaj-
ściuprzezobserwującychgapiów,cosugerowałobypewienstopień
ichzaangażowaniawsytuację(np.poprzezciekawość)10.Możliwe
wydajesięjednakrozumienieobojętnościjakospecyficznegostanu
psychiczno-emocjonalnego.Emocjomprzypisujesięprzedewszyst-
kimfunkcjęekspresyjną,przejawiająsięonezarównowzmianach
psychicznych,jakipobudzeniufizjologicznym.Obojętnośćpolega-
łabyzatemnaredukcjiodczuwanychemocjioraz(świadomejbądź
nie)odmowiezaangażowania,którejcielesnąoznakąbyłbynp.gest
wzruszeniaramion.
Postronny(bystander)aofiara
Podstawowainajogólniejsformułowanadefinicjasugerujejuż,
żekategoriapostronnegonietylkookreślakonkretnezachowania
wdanejsytuacji,alerównieżimplikujekwestięrelacjimiędzytoż-
samościąjednostkowąigrupowąadecyzjamimoralnymi.Kristen
Monroe,opierającsięnaanaliziewywiadówzuczestnikamiZa-
głady(sprawcami,ofiarami,ratującymiipostronnymi),formułuje
8Tamże,s.246–247.
9Zob.B.Massumi,Autonomiaafektu,przeł.A.Lipszyc,DTekstyDrugie”2013,
nr6,s.114.
10Zob.B.Latané,J.M.Darley,Bystander„Apathy”,dz.cyt.,s.244.
