Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
1.Prolog
1.Prolog
zliteraturą.Aznaczytonimniej,niwięcej,jaktylko:straciliśmySiebie,bo
straciliśmystosunek,wjakimistniejemydosamychsiebie.
Narratorczęstozresztąprzypominanam,żeDonKichotjestelementem
literaturyiżematoistotneznaczenie,jakwprzypadkunajwyraźniejszym,
uczynieniatomupierwszegoDonKichotaelementemświataprzedstawionego
wtomiedrugim.
WidzimyDonKichotapośróddziejówjegostawaniasięcałkowicierze-
czywistymbłędnymrycerzemnanieporównywalnejzniczyminnymdrodze
autokreacji.WtrakcieswychprzygódDonKichottrwaprzysobietakim,ja-
kimsiebiewykreował,niezależnieodtzw.faktycznościSiebie
25
,tego,kimjest
(przedewszystkimwoczachinnychizracjizastanychokolicznościswego
życia).CzyCervantesdajenamtymsamymprzedsmakszaleństwawysiłku
autokreacyjnego,któryzapominaoswychgranicach?Szaleństwobyłobytutaj
tymbardziejsmutne,żewykreowaneSiebiejestwgruncierzeczynaśladowa-
niem.GraniceSiebienieznikają,sątylkoprzesunięteizamienione:granice
zastanezamienionezostająnagraniceuwybrane”.Czyjednaknawettakzni-
komyrezultatniejestwartynajwyższegowysiłku?OkreślającgraniceSiebie,
wybierającSiebie,stajemyniejakopozaowymigranicami.DonKichotzatem
dystansujesiędoSiebie,itodoSiebiezjakiejkolwiekstronyokreślonego:czy
tookreślonegoprzezsiebiesamego,czyprzezurodzenie,czyprzezopinię,
czywreszcieprzezsamegoautorapowieścionim:uZresztąniechgadają,co
chcą;urodziłemsięgołymigołyjestem,nietracęaniniezyskuję,choćbymię
wksiążkiwsadzonoichoćbymobiegałświatzrękidoręki,figatodlamnie,
niechgadająomnie,coimsiępodoba”
26
.
Ostatecznieprzecieżdystansopierasięnaświadomościuukrycia”Siebie
pośródrozmaitychokreśleń.Określenia,równieżte,któreSiebienadajesobie
samemu,sądlaDonKichotajedynietymczasowymiprzebraniami,których
używatak,jakaktorzygrającyswojerolewsztuce.Niemożnajednakutożsa-
miaćtegoprzebranialitylkozfałszem,zasłonąiudawaniemtego,kimsięjest.
25
Bardzociekawiezaznaczyłtenmoment„prawdziwości”i„rzeczywistości”DonKichota
ŁukaszMusiałwartykuleBezpieczny,jeśliużywaćgozgodniezinstrukcją:„Barokowepytanie
iCzyjanaprawdęistnieję?’niepadawpowieściCervantesa,owszem,lecztylkodlatego,że
wpewnymsensieDonKichotmusiałudzielićsobienanieodpowiedzidużowcześniej,zanim
jeszczenarratorwypowiedziałswojąpierwsząkwestię.Taodpowiedźbyłaoczywiścietwier-
dząca:’Tak,istniejęnaprawdę,aletylkojakobłędnyrycerz’”.Ł.Musiał,Bezpieczny,jeśliuży-
waćgozgodniezinstrukcją,[w:]Wiecznakrucjata,SzkiceoDonKichocie,red.W.Charchalis,
A.Żychliński,WydawnictwoUAM,Poznań2016,s.251.
26
M.deCervantesSaavedra,PrzemyślnyszlachcicDonKichotzManczy,wyd.cyt.,t.II,s.56.
