Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Snycerzeainnerzemiosła
43
Jednoznajważniejszychzadań,jakiestałoprzedartystamipóźnego
gotyku–retabulumskrzydłowe–wymagałowspółpracyprzedstawicieli
wieluspecjalności:malarzy,rzeźbiarzy,stolarzy,pozłotników.Gdyby
władzecechów,zgodniezopisanymwyżejmodelem,rygorystycznie
strzegłyrozdziałurzemiosł,poszczególnepracenadretabulummusiało-
bywykonywaćkilkaniezależnychwarsztatów:rzeźbiarski–figury,ma-
larski–obrazyipolichromię,stolarski–architektonicznąstrukturęna-
stawy49.Archiwalia,aprzedewszystkimzachowanedzieładowodząjed-
nak,żemalarze,rzeźbiarzeczystolarzeczęstopotrafilitakzorganizo-
waćwarsztat,bymócsamodzielniedostarczaćkompletneretabula.Naj-
prostszymistosunkowotanimsposobembyłozatrudnieniewwarszta-
cieczeladnikówposzukiwanejspecjalności50.Wniektórychmiastach
cechysprzyjałytakiejpraktyce.Wr.1473wMonachiumpostanowiono,
żeodtądmistrzowiemalarscymogązatrudniaćczeladnikówrzeźbiar-
skich,amistrzowierzeźbiarscy–malarskich.Inaczejniecosformułowa-
nopodobnąustawęwPradze,postanawiając,iżmistrzrzemiosłamalar-
skiegomożeutrzymywaćwwarsztacieniewięcejniżjednegomalarza,
jednegosnycerzaijednegopomocnikadopolichromiiizłoceń51.Wia-
domo,iżmalarzBerntNotkepodczaspracynadgrupąUkrzyżowania
dlakatedrywLubeceopłacałażpięciuczeladników,wtymsnycerza
imalarza52.Czeladnikówsnycerskichzatrudnialiteżstolarze,bywymie-
nićdwóchtwórcówwielkichstallkatedralnych:SimonaHaiderawKon-
stancjiiJörgaSyrlinaStarszegowUlm53.Otym,żepodobnesytuacje
zdarzaćsięmusiałytakżewKrakowie,świadczyfakt,iżumalarzaJo-
49Pomijamwtymmiejscukwestięartystówuprawiającychwięcejniżjedenfach,
np.snycerstwoimalarstwo.
50ZwróciłnatouwagęjużSokołowski1902,szp.151.
51OsytuacjiwMonachiumiwPradzezob.Huth1923,s.80iprzyp.138.Treść
ustawypraskiejworyginalnym,czeskimbrzmieniu,jakkolwiekwuwspółcześnionej
pisowni,podająA.Patera,F.Tadra,DasBuchderPragerMalerzeche,Prag1878,
s.90:nItemtakétotochceme,abyžádnýzmistruovzmaléřouvnechovalnežtoliko
jednohomaléře,jednohocuprejtýřeajednohořezaka”.Czeskiesłowoncu-
prejtýř”jestodpowiednikiemniemieckiegonZubereiter”,któreHuthinterpretujejako
określenierzemieślnikazajmującegosiępolichromiąizłoceniem;podobnieHasse1976,
s.33–34iprzyp.19.
52K.Petermann,BerntNotke.ArbeitsweiseundWerkstattorganisationimspäten
Mittelalter,Berlin2000,s.60.
53W.Deutsch,DieKonstanzerBildschnitzerderSpätgotikundihrVerhältniszu
NiklausGerhaert,nSchriftendesVereinsfürGeschichtedesBodenseesundseiner
Umgebung”,t.81,1963,s.18–19;D.Gropp,DasUlmerChorgestühlundJörgSyrlin
derÄltere,Berlin1999(=NeueForschungenzurDeutschenKunstgeschichte,4),
