Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.4.Umacnianieiwładzajakoparadygmatydziałaniasocjalnego
17
bardziejokreślonegostanusprawiedliwościiporządkuspołecznego.Ujmującza-
gadnienianajogólniej,twierdzę,umacnianiemnazywamyrodzajteoretycznej
refleksjiimetodologiipracyopartejnausystematyzowanejwiedzypochodzącej
zpraktyki,skupionejnawykorzystaniuszerokorozumianegopotencjałuklien-
ta13orazzasobówjegosiecispołecznej.Zjednejstrony,umacnianiejestcelem
samymwsobie,zgodniezktórymosoby,alerównieżgrupyiwspólnotylokal-
nepozbawioneszerokorozumianychmożliwościsprawczychmająwydobyćsię
zniekorzystnegopołożenia.Powtóre,kształtowaniesprawstwa,poczuciawpły-
wujestmetodąprowadzącądocelu;jestprocesem,którypozwalananabywanie
bądźodzyskiwaniezdolnościustanawianiaczyodbudowywaniaswojegostatu-
suspołecznegojakorównoprawnegoobywatela.Tymsamymprocestenpocią-
gazasobąkoniecznośćzmienianiaistniejącejwdanymkontekścierelacjiwładzy,
zktórąpraktykapomocowajestściślepowiązana.
Problemwładzywpracysocjalnej,atakżeformsprawowaniakontrolinad
klientemjestrzeczywistościąskrywaną,skrzętniezasłanianądebatamioposłan-
nictwiespołecznym,oszczególnejmisjipracysocjalnej,ochronieprawczłowieka
ijegogodności.Oczywiście,odbywasiętokosztempogłębionejrefleksjinadzagad-
nieniamiskomplikowanej,międzyludzkiejrelacjipomocy.Wcodziennejpraktyce
konsekwentniesprawowanawładzanadosobą-działającanazasadziegóra–dół,
niewymagającaodpodwładnychżadnychkompetencjiwzakresiesamodzielnego
podejmowaniadecyzji-czynizosób,którympomagamy,wykonawcównaszych
dyrektyw.Uczyludzi,ważnedlanichdecyzjezapadająbezichudziałuiwpły-
wu,czyniznichosobybezradne.Wtymmiejscunależywspomniećoklasycznych
studiachMartinaSeligmana14nadsyndromemwyuczonejbezradności,którepo-
zwalajązrozumiećrzeczywistośćosóbzależnychodinstytucjonalnychformpo-
mocy.Wspomnianysyndromjestindywidualnymbądźgrupowymstanemutraty
kontrolinadżyciem,połączonymzbrakiemzrozumieniajegoprzyczyn,wktórym
przeszłeporażkiiniepowodzeniastanowiąpodstawępesymistycznychprzewi-
dywańdotyczącychprzyszłegożycia.Syndromtenprzejawiasięwzględnietrwa-
łymprzeświadczeniemobrakuzdolnościdoosiąganiasukcesów,atakżeatrofą
motywacji.Odnoszącsyndromwyuczonejbezradnościdoproblematykipracyso-
cjalnej,należypodkreślić,jestonindywidualnym,grupowymbądźśrodowisko-
wymstanem-niezawinionymiwzględnieutrwalonymwwynikuwieloletnie-
godoświadczaniaubóstwaorazkorzystaniazsystemupomocyspołecznej,przy
13
Terminfiklient”jestprzezmnieużytyświadomie,nawiązujętymsamymdotradycji
CarlaRogersa,któryporazpierwszyużyłnaokreśleniepacjentasłowafiklient”iobda-
rzyłpotrzebującąpomocyosobęnależnymjejszacunkiemiprzysługującymjejudziałem
wodpowiedzialności;zob.B.Thorne,CarlRogers,GdańskieWydawnictwoPsychologicz-
ne,Gdańsk2006,s.72.
14
M.E.P.Seligman,Optymizmumożnasięnauczyć.Jakzmienićswojemyślenieiswojeżycie?,Me-
diaRodzinaofPoznań,Poznań1996.