Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JoannaPietrzak-Thébault
Skojarzeniepojawiłosięzatemwcześnie,wówczas,gdyantycznaświa-
domośćmitologicznabyłajeszczeżywa,pozorniepoprostunadalak-
tualna,ajużwykorzystywanaprzezmłodechrześcijaństwo,jużaktu-
alizowana.Nailebyłoonoodpowiedziąnapopularnośćkultuherosa
odwoistejnaturze,zrodzonegozboga(najwyższegowpogańskim
panteonie)iziemianki,któryzstąpiłdopiekieł,nailezaśwyrażałojuż
nowąpotrzebęidentyfikacjirosnącegowsiłę,poczynającodIIwieku,
Kościoła-trudnojednoznacznierozstrzygnąć.Najpewniejobawątki
splatałysięzsobą
18
.
Albericus,filozofzXIIwieku,wLiberimaginumdeorum,iDantedwa
stuleciapóźniej,wukazującejparuzjęchrześcijańskiegojużwpełniHe-
raklesaCanzone,odświeżylizaśmittakudatnie,żestałsięonszybko
źródłembogatejpóźniejszejikonografii.
Czy,jaktylerazywnaszejtradycji,nowawizjainowyużytekzrobio-
nyzdawnegomitubierzeswójpoczątekodPetrarki?Kiedyjegopisma
zaczynająnićminowychsiecioplataćdawnewyobrażeniaiwkońcubu-
dowaćzupełnienowysposóbpatrzenianatradycję,zatarciewizjidaw-
nejprowadzizwykledonarodzinnowegoobrazu.Wswoimodzyskiwa-
niuźródeł,ichrozróżnianiuiselekcjonowaniujestPetrarkawwyborze
herkulejskichepizodówbardzorestrykcyjny.WDevirisillustribusogra-
niczasiędoKsenofontaiCycerona,stwierdzającstanowczo:Bezwąt-
pienia,takjaknadzwyczajłatwojestopowiadaćoHerkulesielegendy,tak
niezmiernietrudnojestodtworzyćprawdęhistorycznąnajegotemat[przeł.
J.P.-T.].WDevitasolitarianaszherosstajesięnatomiastprzykładem
życiaaktywnego
19
.PodpióremPetrarkiHerkulespozostajejednakbo-
haterempodlegającymwątpliwościom,ulegającymmiłości,bynajmniej
nieprzykłademdlazwycięskiegoiniewzruszonegomonarchy.Między
tym,cowidział,cochciałprzekazaćPetrarka,anaszym„królewskim”
bohateremdokonałasięjeszczejednaselekcja,przemianawizji...Tym
razemPetrarkaokazałsięzbyt„nowoczesny”itonapisanaprzezBoc-
cacciaw1365GenealogiadeorumgentiliumotworzyłanaHeraklesalite-
raturę-wjęzykuiłacińskim,iwernakularnym-organizującnieskoń-
18
M.Simon,Herculesetchristianisme,s.77,88,98-99,117-118.Autorwspominateż
omożliwejinterpretacjirosnącejwpierwszychwiekachnaszejerypopularnościkultu
herosajakoodpowiedzinanowe,„konkurencyjne”chrześcijańskiewierzenia.
19
Ibidem,s.125-126,takżenota.Por.teżU.Rombarch,FrancescoPetrarcaedErcoleal
bivio,w:Petrarcaelaculturaeuropea,red.L.SecchiTarugi,Milano1997,s.56-60,67-70.
~22~
