Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JoannaPietrzak-Thébault
Karakallitzw.HerkulesaFarnezyjskiegow1546rokuniekażearty-
stomwzorowaćsiębezpośrednionaantycznejrzeźbie,apapieżowi
LeonowiXzrodzinyFarneseposługiwaćsięheraklejskągenealogią
(byćmożewświetletego,cowłaśnieochrystianizacjiHerkulesapo-
wiedziano,paradoksalniebardziejusprawiedliwionąniżinnemonar-
szepretensje)
24
.Właśniejednakpoprzezczynymonarchów-boskich
pomazańców,którzyniejednokrotnieniewahająsięwywodzićodeń
swoichkorzeni-tak,jakczyniąnaprzykładHabsburgowie,azanimi
inaszZygmuntIStary,pomatceElżbiecie-Habsburg,czynyherosa
pozostanąprzezwiekiobecneweuropejskiejświadomości,pamięci,
przestrzeniartystycznej
25
.
Apologetykaniezezwala,bypokazywaćHerkulesaniepewnego,
wchwiliwahaniaprzeddokonaniem(nawetjeśliostateczniesłuszne-
go)wyboru,atymbardziej(tzn.tymmniej)jakoczłowiekaszalonego,
błędnegorycerza(nazwanegotakodprzygodyczyodbłędu,odprawa
dobłędu?)zagubionego,zakochanego.Pozostajetylkozwycięski,za-
wsze,nieodmienniezwycięski,nadwrogamiipotworami,nadświatem
ludzkiminie-ludzkim,bohater
26
.Czyjednak,pytamy,tosammitnie
doznałwahania,niestawałnarozdrożu,kiedypokazywałnajpierwry-
cerza,apotemmonarchę,alezarazemnowoczesnegokawalera,„męża
szlachetnego”?Amożetoideałmonarchyzbliżyłsię(niebezpiecznie?)
doideałupostaci„zwykłego”kawalera?
Dlamniejednaknajciekawsze,adlanaszychrozważańmożenaj-
zasadniejszejestpytanieoto,jakwdziejachherkulesowegomitu
zapisałysięliczneutworyzimieniemherosawtytule,publikowane
wpierwszychdziesiątkachlatdruku.Czy,kiedymłodasztuka,młoda
technologia(niebójmysiętegosłowa)bierzenawarsztatjedenznaj-
starszychijużwówczasnajlepiejzakorzenionychmitów,toztejfuzji
rodzisięciekawszawizja,odmiennajakość?
Niesposóbodpowiedziećwyczerpująconatopytanie,niewziąw-
szydorękilicznych,„herkulesowych”wydańztamtychlat.Przygody
24
Por.A.Quondam,Cavalloecavaliere...,s.138,157.WIkonologiiRipywyraźnyjest
wpływHerkulesaFarnezyjskiego,idem,s.164-165.
25
Por.A.Boczkowska,HerculesiDawid...,s.10,45.A.Quondam,Cavalloecavaliere...,
s.180-181.Podanetutajprzykładypałaców,wktórychznajdująsięmalarskieprzed-
stawieniaHerkulesa-tylkozWłochitylkozXVIw.-zajmują2,5stronygęstegodruku!,
s.178-180.
26
Ibidem,s.27,38.
~24~
