Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JoannaPietrzak-Thébault
samychprzecieżczasów-umiejętniełączącychwjednym,handlowym
tymrazem,zachowaniuwłaśnieutileeonore-niesposóboprzećsię
wrażeniu,żeświadomośćwspółistnieniatychdwóchcechistotniesta-
nowićmogłabykluczdozrozumieniatamychczasów
38
.ZbrojaErika
XIVwystawianabędziejeszczepodczasceremoniiślubnejFryderyka
AugustaMocnegoSasazMariąJózefinąHabsburżanką(azatempo-
tomkiniąHerkulesa!)w1719rokuwśródwyjątkowychprzedmiotów
mającychprezentowaćpotęgędynastiiizapewnićjejprestiż.Wyobra-
żenieHerculessaxonicuspowracazresztąkonsekwentnienapamiątko-
wychmedalachzlat1694,1697i1706,wykonanychnazleceniesa-
skiegoelektoraipolskiegokróla.
JesteśmyuproguXVIIIwiekuizapytaćwarto,czyżywotnośćmitu
samaniewskazujenamwłaściwejdrogidozrozumieniaijegoprze-
mian,ijegoznaczenia.KiedybowiemHerkuleswrazzeswymojcem,
Zeusem,zabijałbuntowników(Gigantów),ichstrzałybyły(naj)sku-
teczniejsze,ponieważciosywypuszczanebyłyznieśmiertelnejiśmier-
telnejręki,ponieważpadałyzrękiboskiejiludzkiejzarazem
39
.To,co
wmicieoHerkulesienajbardziejoczywiste,widoczne,ito,comałe,
drobne,pozornienieistotne,zagubionewdrugorzędnychwydaniach,
nieużytecznychdzisiajprzedmiotach,niezrozumiałychprzejawach
przepychu,rzadkooglądanychsztychach-dopierowspólniestanowi
prawdziwąsiłę,moc,atrakcyjnośćitrwałośćtegomitu.
Będzietakdoczasu,gdyklasycystycznawrażliwośćniestraciswojej
aktualności.Bokiedyostatnizcesarzyumieściwlatach1889-1893
posągiHerkulesawniszachnowegowjazdudoHofburguodstrony
Michaelerplatz,będątojużtylkoschyłkoweświadectwamotywupo-
wtarzanegoniejako„zprzyzwyczajenia”,któryodejdzie,takżeprzecież
zKrakowa,wrazzFranciszkiemJózefem.
38
OdwołujęsiętutajdoznanegoinadalaktualnegotekstuA.Quondama,„Mercanzia
d’utile”,„Mercanziad’onore”.ProduzionelibrariaelavorointellettualeaVenezianelCinque-
cento,w:Libri,editoriepubbliconell’Europamoderna.Guidastoricaecritica,red.A.Petruc-
ci,Roma1977,s.51-104.
39
Por.Z.Kubiak,MitologiaGrekówiRzymian,s.75-76.
~28~
