Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NiekwestionowanyliderFrantišekPalacký,którybyłprzekonany,
żedlamałychsłowiańskichnarodówAustriastanowinajlepsząochronę
przedgermanizacją,poczułsiędotkliwiezraniony.Gniewnie
zagrzmiał:„ByliśmyprzedAustrią,będziemyiponiej”9.
Zanimwęgiersko-austriackaugodastałasięfaktem,cesarstwo
musiałoprzeżyćgoryczdrugiejprzegranejwojny.Tymrazem
toPrusacypodSadowąw1866rokupobiliAustriaków.Osłabiony
WiedeńzawarłumowęzWęgramiipaństwozmieniłosięwmonarchię
austro-węgierską.AmbicjenarodoweCzechówzostałyichzdaniem
zlekceważone.Poczulisięurażeni.Idalitemuwyraz.
Wykorzystywanokażdypretekst,abyzamanifestowaćswojądumę
narodowąiniezgodęnasytuacjępolityczną.Takaokazjaszybkosię
nadarzyła.DoPragi,dokatedryŚwiętegoWita,miałypowrócić
zWiedniainsygniakoronacyjneczeskichkrólów.Zostaływywiezione,
kiedywybuchłkonfliktzPrusami.Wojnasięjednakskończyła
inadszedłczas,abyznówznalazłysięwskarbcukatedry.Austriackie
władzeprzygotowałyspecjalnypociąg.„Ponieważdałosięjednak
przewidzieć[…],żeMorawianiepomimowszystkichrozporządzeń
władziwysiłkówurzędówcelebrowalibyczeskąkoronę,zatem
sięgniętopośrodektaknędznyiśmieszny,jakniegodny;zarządzono,
abyklejnotykoronneprzewiezionebyłyprzezMorawynocą”zapisał
wswoimdziennikuEduardGrégr10.
JeślipodejrzeniaGrégrabyłysłuszne,towładzomaustriackimnie
udałosięjednakzapobiecmanifestacjom.„Národnílisty”wysłały
swojegokorespondenta,atenodnotowałkażdyprzejawświętowania.
Wspomniałomałychmiasteczkachmorawskich,gdziezbieralisię
ludzie,bypowitaćpociąg;orozpalanychnawzgórzachogniskach
iwystrzeliwanychogniachbengalskich.Opisałzdetalamitłum,który
zebrałsięnaperonieiprzeddworcemwBrnie.Pociągzatrzymałsię
zaledwienachwilę,aleitowystarczyło,abyprzyozdobićlokomotywę,
odpalićogniebengalskieiuroczyścieoddaćhołdkoroniekrólów
czeskich.„Kiedypóźniej,takpodziesięciuminutach,pociągruszył
wdalsządrogę,całapublicznośćnapożegnaniezaśpiewałatennasz
wzruszającychorał,wieczniepiękny»Gdziejestmójdom?«”11.
PowjeździedoCzechpociągbyłuroczyściewitanynakażdej
stacji.Ludziewodświętnychubraniach,pocztysztandarowe,
ozdobionedworce,iluminacje,lampionyiorkiestrygrającetesame
melodie:„Hej,Słowianie”i„Gdziejestmójdom?”.Nieznany