Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.Dyplomacjajakosztukaosiąganiacelówpolitykizagranicznej
mipoddanymi,alesamniepodleganiczyjemupanowaniu
245
.Wyrażałjądokładnie
senspokojuaugsburskiego,czasowokończącegowojnyreligijnewNiemczech:cuius
regio,eiusreligio,władcamaswobodęwyboruwyznaniaobowiązującegojegopod-
danych.Nieoczekiwaniebędzieonmiałfundamentalnywkładwkoncepcjęimmu-
nitetudyplomatycznego,boprzyznającambasadoromswobodępraktykireligijnej
jakoprawodokaplicy,droitdechapelle,stworzypodstawęnietykalnościpomieszczeń
misjidyplomatycznej
246
.
Realizowaniesuwerennościpołączonozpojęciemracjistanu,czyliuzasadnie-
niemkażdejpolitykiniezależnościąwpodejmowaniudecyzji.Byłozwłaszczauży-
tecznedlawładcówabsolutnych.Suwerennośćdotyczyłateżwyłącznejprerogatywy
monarchyutrzymywaniarelacjidyplomatycznych
247
.Zawierałaznamięsprzeczno-
ści,boprawowiterządy,zwalczającpróbysilniejszychpaństwnarzuceniahegemonii
porządkującejsystem,anarchizowałygo.Jegoregulowaniuposłużyłrozwójprawa
międzynarodowegojakozbiorunormpostępowaniamiędzysuwerennymipaństwa-
mi.Dużąrolęwjegokodyfikacjiodegraliuczeniprotestanccy,stądniektórzymy-
ślicielekatoliccyuważaliprawomiędzynarodowezanaukęprotestancką
248
.Trudno
zresztąniezauważyć,żegłównymiośrodkamitworzenianowoczesnegoprawamię-
dzynarodowegostałysiędwiestolicekalwińskichrepublik,GenewaiHaga.
Naprawdęjednakdlarozwojustosunkówmiędzynarodowychistotnabyłaada-
ptacjakategoriiprawarzymskiegostosującejsiędoobcokrajowców,iusgentium,
jakonormypowszechnejdlazróżnicowanejpolitycznie,kulturowoiwyznaniowo
Europy.Kierowałotymprzekonanie,żeźródłemzobowiązaniaprawnego,zatem–
obiektywnie–ograniczeniasuwerenności,jestnaturaludzka
249
.
TędrogępołączeniaróżnorodnościwjednośćprawaobrałAlbericoGentili,wło-
skikalwinistawykładającywOksfordzie.Byłautoremnajstarszegoopracowania
245
A.Watson,TheEvolutionofInternationalSociety,op.cit.,s.316.
246
H.Titchie(red.),AGuidetoDiplomaticPractice,wyd.3poprawione,Longmans,GreenandCo.,
London–NewYork–Toronto1932,s.210–211;S.Nahlik,opocito,s.186–189;G.R.Berridge,L.Lloyd,
ADictionaryofDiplomacy,wyd.3,PalgraveMacmillan,Houndmills2012,s.129;T.Hampton,
FictionsofEmbassy:LiteratureandDiplomacyinEarlyModernEurope,CornellUniversityPress,
Ithaca–London2009,s.139.
247
W.E.J.Weber,LathéoriedeladiplomatiedansleSaintEmpireRomain,w:S.Péquignot,
J.-C.Waquet(red.),opocito,s.466–467.S.Nahlik,opocit.,s.37,zauważa,żeflBodinniewymienia
wprawdziewyraźnieprawalegacjiwswymkataloguznamionsuwerenności,wywieśćjemożna
jednaktakzsamejistotytejkoncepcji”.
248
A.Watson,TheEvolutionofInternationalSociety,opocit.,s.188.
249
B.Straumann,EarlyModernSovereigntyanditslimits,flTheoreticalInqueriesinLaw”2015,t.16,
nr2,s.426–427i437.
72
