Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Dyplomacja–czymjestijakrozwijałasięprzezwieki
LiberałJervisogłosiłgonajlepszymsystemembezpieczeństwa
315
.RealistaKissingerwi-
działwnimjedenzdwóchstabilnychsystemówmiędzynarodowychwdziejach,obok
porządkuzdominowanegopoIIwojnieświatowejprzezStanyZjednoczone,wprze-
ciwieństwiedopokojuwestfalskiegoitraktatuwersalskiego
316
.Jakoograniczeniepo-
litykisiłydostarczyłinspiracjidoorganizacjihelsińskiejKonferencjiBezpieczeństwa
iWspółpracywEuropie.Dziśpolitykniewyklucza,żetenmodelmógłbysięprzydać
dostworzeniasystemubezpieczeństwadlaAzji
317
.Rolastabilizatora,holderoftheba-
lance
318
,jakąwmyślustaleńwiedeńskichodgrywałaWielkaBrytania,musiałabyrzecz
jasnaprzypaśćStanomZjednoczonym.Wymagałobytopoważnychzmianwichsto-
sunkachzChinami,atakżemiarkowaniaprzezteostatniestosowaniapolitykisiły
iuwzględnieniaprzezobamocarstwawichdziałaniachraisondesystèmezamiastwy-
łącznieraisond!Etat
319
.
1.11.REALIZMIIDEALIZMWPOLITYCEZAGRANICZNEJ.
TRAKTATWERSALSKIILIGANARODÓW
1
DefinitywnyzmierzchsystemukongresowegooceniłnajprościejNicolson.Błędem
byłoliczyć,żeistniejącyporządekharmonijnieutrzymasięwtejEuropie,wktórej
315
R.Jervis,SecurityRegimes,flInternationalOrganization”1982,t.36,nr2,s.362.
316
H.Kissinger,Dyplomacja,opocit.,s.27–28.
317
StrategicznawielobiegunowośćAzjijestkolejnymwhistoriiprzykładempentarchii,ukła-
duzłożonegozpięciugłównychaktorów–StanówZjednoczonych,Chin,Rosji,JaponiiiIndii.
PierwsząpropozycjęodbyciaazjatyckiejkonferencjibezpieczeństwawtymgroniezłożyłMichaił
Gorbaczoww1991r.,potemliczneinicjatywynarzeczflpokonanianiestabilnościinstytucja-
mi”,R.K.Bets,Wealth,Power,andInstability:EastAsiaandtheUnitedStatesaftertheColdWar,
flInternationalSecurity”1993–1994,t.18,nr3,s.71–73.Mimolicznychróżnicflumiarkowanaiwy-
trwaładyplomacja”KoncertuEuropejskiegomożebyćatrakcyjnadlaszybkorosnącejgospodar-
czo,aniestabilnejAzji,D.T.Stuart,TowardConcertinAsia,flAsianSurvey”1997,t.37,nr3,s.233–
244.Możliwe,żepropozycjeformułowanewlatach1990–2001straciłyracjębytupo11września
inowymzaangażowaniuUSAwIraku.Ładwkażdymrazieniemożebyćopartywyłączniena
równowadzesił,lecznadługosiężnejwizjipolitycznejprzyszłościkontynentu,H.Kissinger,La
nouvellepuissanceaméricaine,Fayard,Paris2003,s.176–179;J.D.Ciorciari,Thebalanceofgreat-power
influenceincontemporarySoutheastAsia,flInternationalRelationsoftheAsia-Pacific”2009,t.9,s.190.
318
H.Morgenthau,opocit.,s.142–143;M.Sheehan,ThePlaceoftheBalancerinBalanceofPower
Theory,flReviewofInternationalStudies”1989,t.15,nr2,s.127–130.
319
V.Niquet,TheBalanceofPowerinAsia:AChallengeforEurope?,flChinaPerspectives”2006,t.63,
s.4–6;W.Mao,Muddleormarch:Chinaandthe21stcenturyConcertofPowers,flRevistaBrasileirade
PoliticaInternacional”2014,t.57,s.255–256.
85
