Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
RozdziałI.
ZperspektywyWaszyngtonu
publicznepodkreślanieczysugerowanietejopiniiwczasiebelgradzkiego
spotkania.WskazywałnazaniepokojenieKremlaliberalnympolskimprzy-
wództweminacisktowarzyszyradzieckichnatwardsząpostawęwobec
Kościoła,intelektualnejopozycji,anawetniespokojnychrobotników.
Interesującejesttutajpytanie,czytenwniosekambasadorwysnuwałsamo-
dzielnie,czyteżbyłytoprzemyśleniazasugerowanemuprzezjegoroz-
mówcówwPolsce.Dostępnedokumentyniepozwalająnajednoznaczną
odpowiedź,alemożnadoszukiwaćsiętutajwpływupolskichinterlokutorów
amerykańskiegodyplomaty.
MimotychpozytywnychelementówwzachowaniuWarszawyjejpostę-
powaniewkwestiiprawczłowieka,wedługDaviesa,odbiegałojednakod
przyjętychpowszechniewkrajachdemokratycznychstandardów.Doświad-
czeniewieluzachodnichpaństwwskazywało,żewładzepeerelowskienajle-
piejreagowałynaargumentywtejmaterii,gdybyłyonewypowiadanena
spotkaniachbilateralnych,zarównoprywatnie,jakinanajwyższymszcze-
blu.Natomiastoficjalnekomentarze,niezależneodwyrażanejoceny,nie
prowadziłydoznaczącegopostępu35.
Wśródnajważniejszychproblemów,którepowinnybyćpodniesione
wBelgradzieodnośniedoPolskiwwypełnianiutrzeciegokoszyka,ambasa-
dorwidziałograniczeniawwolnościemigracji,zwłaszczakwestiępodzielo-
nychrodzin,Dnabrzmiałyproblem”wstosunkachwzajemnych.Wskazywał
takżenautrudnieniawrozprzestrzenianiupoglądówiwdostępiedoin-
formacjizpowoducenzury,atakżeniewielkidostępdozachodnichwy-
dawnictwprasowych,nawetdlagościzzagranicy.Daviesdostrzegałteż
ograniczeniawwolnościreligijnej,mimoukładaniasięprzezpolskiewładze
zwpływamiiautorytetemKościołakatolickiegowstopniuniespotykanym
winnychkrajachkomunistycznych36.Interesującesąjegospostrzeżeniaore-
strykcjachwprzyjmowaniuŻydówdoszkółwyższychiutrudnieniachwmia-
nowaniunawpływowestanowiska.Davieswskazywałrównieżnaniewielką
liczbęmiejscmodlitwydlapozostałejwPolsceludnościżydowskiejibrak
działańnarzeczremontuczyodbudowysynagogtam,gdzieskupiałasięta
grupa.Wprzypadkuinnychmniejszościdostrzegałograniczeniawwyjaz-
dachzagranicznychi,wniektórychwypadkach,brakdostępudonauczania
wichnarodowychjęzykachwszkołach37.
ZewzględunapołączenieprzezWaszyngtonkwestiiprawczłowieka
zesprawamispołecznymiiekonomicznymiambasadorspodziewałsięteż
35NARA,AAD1977,WarszawadoambasadywBelgradzie(dalejcyt.:Warszawado
Belgradu)7062(Davies),31X1977.
36WskazywałnarestrykcjewobecaktywnościKościoła,zwłaszczaograniczeniawzezwo-
leniachnabudowęnowychświątyń,zakazdostępudoRTViarbitralneodmowynawyjazdy
zagranicznedladziennikarzykościelnych.Wprowadzanotakżeutrudnieniawobecseminariów
duchownych,podczasgdygminyprotestanckieiKościółprawosławnynienatrafiałnatakie
przeszkody.
37NARA,AAD1977,WarszawadoBelgradu7062(Davies),31X1977.
