Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
RozdziałI.
ZperspektywyWaszyngtonu
1020PrawaczłowiekawpolityceStanówZjednoczonych
wobecPolski
WpierwszychmiesiącachpokonferencjihelsińskiejadministracjaForda
zwracałaprzedewszystkimuwagęnareakcjeWarszawywobecpodpisanego
AktuKońcowego.Zauważanowpolskichwypowiedziachzainteresowanie
DeklaracjąZasad,zwłaszczazagadnieniamidotyczącymisuwerenności,tery-
torialnejintegralnościinienaruszalnościgranic,atakżesekcjiowspółpracy
gospodarczejinaukowo-technicznej.Takapostawazapewnewynikałazfak-
tu,żePolskawnajmniejszymstopniubyławystawionanakrytykęza
Atlantykiem.StosunkizUSA,głównienapolachnauki,kulturyigospodar-
ki,pogłębiłysięznaczącow1971r.,przewyższającswoimpoziomemrelacje
StanówZjednoczonychzinnymikrajamiEuropyWschodniej26.
AdministracjaprezydentaCarterazamierzałakontynuowaćpolitykępo-
przednikówwobecPRL.WPresidentialReviewMemorandum9,zpocząt-
kówlutego1977r.,zakładanowsparcieumiarkowanejpostawyWarszawy
wsprawachwewnętrznychzrównoczesnymwzmocnieniemnaciskunalep-
szejejzachowaniewsprawiepodzielonychrodzinizachęcaniemdoDspokoj-
nej”postawywkwestiiprawczłowieka27.
Wmarcu1977r.nadPotomakdotarłysygnałyowspomnianejjużpol-
skiejofensywiepropagandowejdotyczącejtegoproblemu28.Oświadczenia
Carterawtejkwestiimiały,zdaniempolskichpublicystów,budzićzaniepo-
kojenieizakłopotanieinnychliderówpaństwzachodnich,wpływającnaspo-
wolnienieprocesuodprężenia.MisjadyplomatycznaUSAwWarszawie
dostrzegałatakżeobronęprzezEdwardaGierkazachowaniaPRLodnośnie
doprawczłowiekawczasiespotkaniazsenatoremGeorge)emMcGovernem.
SzefpartiiostrzegałprzedDpodjudzaniem”niektórychosóbwPolsce,by
działaliprzeciwistniejącemusystemowi.Zachowawczododał,żeniespo-
dziewasię,bybyłtocelCartera,alebliżejprzezniegoniesprecyzowani
Dinni”mielidotegodążyć.PolskimodelDsocjalizmu”miałbyćunikatowy
iwymagaćzachodniegowsparcia29.Trzebarównocześniedostrzec,że
wWaszyngtonieznadziejąprzyjmowanonawetniepotwierdzone,minimal-
neoznakiniezależnościodZSRR.ŚwiadczyotymocenaCIA,którarzekome
26SzerzejobezprecedensowymrozwojurelacjibilateralnychwtejdekadziemiędzyUSA
aPRLpatrzJ.Tyszkiewicz,Rozbijaniemonolitu,s.289-397.
27NARA,RG59,BureauofEuropeanAffairs,OfficeofNATOandAtlanticPolitical
MilitaryAffairs,SubjectFilesoftheCSCE,1973-1980,box1FolderPRM-9,PRM9-Eastern
Europe.
28CytowanotezyS.GłąbińskiegowDTrybunieLudu”z18marcainiecopóźniejszyatak
J.BareckiegonaROPCiO(NARA,AccesstoArchivalDatabases(dalejcyt.:AAD)1977,
AmbasadawWarszawiedoDS(dalejcyt.:WarszawadoDS)1919(Brown),18III1977,iJCL,
NLC-1-1-3-66-4,MemorandumSituationRoomdlaDr.Brzezinski,28III1977).
29JCL,NLC-3-13-8-7-1-8,Opracowanie:SignificantDevelopmentsRelatedtotheUS
StandonHumanRights(19-25August1977).