Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Międzynauką,sztukąifałszerstwem
21
poznałtęstrategiębadawcząbezpośrednionaseminariachMaasa
wBerlinie,jeszczezanimstałasięonaobowiązującympowszechnie
przezkilkadziesiątlatkanonemDarscritica”wzakresierekonstruk-
cjiiwydawaniatekstówantycznych.StrategiaMaasawywodzisię
ztzw.metodyLachmanowskiej2zpierwszejpołowyXIXwieku.
Jejprzewaganadwcześniejszymipróbamiteoretycznegodopra-
cowaniatejmetodypolegaprzedewszystkimnazastosowaniu
wskrajnejwersjizasadwywodzącychsięzrozumowaniacharak-
terystycznegodlanaukprzyrodniczych.Woczywistymzwiązku
zsukcesamiteoriiDarwinaMaaszaproponowałrygorystycznytryb
postępowaniaprzybudowaniustemmy,czylidrzewagenealogicz-
negotradycjitekstuantycznego.Ujętywreguły,takoszczędnejak
podręczniknaukścisłych,wykładMaasazrobiłświatowąkarierę
zchwilą,kiedyjegoautor,uciekającprzedprześladowaniami
hitlerowskimi,osiadłwOksfordzie.Wanglosaskimedytorstwie
tawersjaLachmanowskiejtradycjiprzyniosłarewolucyjneefekty.
Winnymmiejscu,stosunkowokrótkopośmierciKumaniec-
kiego,starałemsięopisaćistotędoświadczenia,jakimbyłosłu-
chaniejegopóźnychseminariówzkrytykitekstu(Axer,19893).
PracowaliśmynadDeOratoreCicerona,któreKumanieckiwydał
uTeubnerawroku1969.Nieulegawątpliwości,żemetodologiczna
podstawajegonauczaniawywodziłasięztradycjistemmatycznej
Maasa,alejednocześniepozostawałazniąwsporze,nigdynie
sformułowanymteoretycznie,alestalepraktykowanymwedytor-
skimpostępowaniu.Kumanieckibardzowcześniebrałpoduwagę
możliwośćpojawieniasięprzekazuhoryzontalnego,osłabiającego
2KarlKonradFriedrichWilhelmLachman(1793–1851).Lachman,zwy-
kształceniateolog,stopniowointeresowałsięcorazbardziejklasycznąfilologią.
ByłuczniemChristianaGottlobaHeynegoiinnychfilologówposzukującychno-
wychmetodczytaniaporównawczegoklasyków.Analizowałzarównoliteraturę
staroniemiecką(PieśńoNibelungach),jakitekstyłacińskie.Jegonajwiększym
osiągnięciembyłoopracowanienowejmetodykrytykitekstunazwanejDLach-
mannscheMethode”.Dążyłdonaukowejrekonstrukcjitekstumającejnacelu
odtworzeniewersjijaknajbliższejoryginałowi.Zanajważniejszyetapwporząd-
kowaniumateriałuźródłowegouznawałsporządzeniestemmy(drzewagenalo-
gicznego)opartejnaanalizierelacjimiędzyposzczególnymiświadectwamizza-
miaremodkryciawewnętrznychpokrewieństwróżnychwariantów.Odniósł
wielkisukcesprzypracynadPieśniąoNibelungach.Otworzyłnowąepokęwba-
daniachnadPropercjuszem,publikującw1816rokupierwszenaprawdękrytycz-
newydanietegopoety.
3Tezyartykułuprzedstawionebyłynasesjinaukowejzorganizowanejzoka-
zji10.rocznicyśmierciprof.KazimierzaKumanieckiegoiprof.AdamaKrokie-
wiczawInstytucieFilologiiKlasycznejUW15grudnia1987roku.
