Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Myśloprawdzie
Choćnieprowadzimynałamachtejksiążkidyskusjiźród-
łoznawczejanifilologicznej,toprzypomnienietychkilku
strzępkówmyśliParmenidesajestniezbędne,gdyżsąonestale
obecne,zarównoexplicite,jakiimplicite,wzachodnimmyśleniu
oprawdzie.Stanowiąrzeczywistąjegoinspirację.Aletheia–jej
Iniewzruszonedobrzezaokrągloneserce’–stalepatronujepyta-
niomoprawdęiowojejIniewzruszoneserce’bywaczęstoprzy-
woływane.
Aprzecieżnawetsamoistnieniewpanteonieboginioimie-
niuAletheianiejestcałkiempewne.GiorgioColliwswymtrzy-
tomowymwyborzemateriałówźródłowychdofilozofiiprzed-
sokratejskiejpodajetenfaktwwątpliwość.CytujetamMaximusa
Tyriusa:„DoAtenyprzyszedłczłowiekzKrety,nazywałsięEpi-
menides,abyopowiedziećnastępującąhistorię:wpołudniepoło-
żyłsięwgrocie,abysięprzespaćiweśniespotkałdwieboginie
izostałpokonanyprzezAletheięiDike”6.WkomentarzuColli
dodaje„niejestwykluczone,żeAletheiajestboginią,którazostała
wymyślonaprzezEpimenidesa”7,tylkosięmuprzyśniła.
Heideggernatomiastchcewierzyćwistnienietakiejbogini.
Przywiązujeonwagędoprzekonania,żedlaGrekówprawda
byłaboginią.Nadajeto(jegozdaniem)prawdzieodpowiednią
rangęiczynijąnadrzędnąnadsprawamiludzi.Prawda–jakbo-
gini–rządziipanuje,aniejestobiektemmanipulacjianidziałań
człowieka.PrawdaniejestwięcIludzka,arcyludzka’
,leczjestbo-
ska,czyliponadludzka.PodkreślenieboskościAletheijestzatem
związanezesposobem,wjakiHeideggerchcedziśprawdęrozu-
mieć.Parmenidesniejestwięctutylkoźródłem,lecztakże,czy
nawetprzedewszystkim,argumentemiuczestnikiemsporów.
MyślicielParmenidesopowiadaobogini,którawitago,gdy
przybywaondojejdomuwtrakcieswojejpodróży.Dotegopo-
witania,któregowłaściwąistotęboginisamawyjaśnia,dodajeona
zapowiedźtego,cogoczeka,jeślipójdziewskazanąprzezniądrogą.
Wszystkozatem,codalejmyślicielmówiwswym„dydaktycznym
poemacie”
,tosąsłowabogini.Zwracamyjużodpoczątkuuwagęna
to,żedictummyślicielajestwprowadzeniemdojęzykasłówboskich.
6GiorgioColli,Lasapienzagreca,Milano1994,t.2,s.66–67.
7Ibidem,s.270.
12
