Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mythosilogos
stanowito,coprzedewszystkimfascynujePopperawParmeni-
desie.OpowieśćAletheitraktujejakohistoriębłędupoznawcze-
goczłowieka,którynazywającrzeczy,popełniaomyłki,niezaś
jakonakazwyborujednejzdwóchdróg:prawdylubmniemań.
Popper,wobronieracjonalizmupresokratyków,pragnieunik-
nąćinterpretacjidrogiprawdyjakodrogiwyłącznieboskiej,co
wedleniegopozostawiałobyludziomtylkomniemania.(Jednak
aniHeidegger,aniColli,używającmetaforyAlethei,nietraktują
prawdyjakotylkoboskiej:boginiAletheiakierujeludzikupraw-
dzie:mówimędrcowi,czymonajest,atakżezachęcadopójściatą
drogą,aniedrogąmniemań.)SamPopperjestniechętnydyferen-
cjacjimiędzyepistemeadoxa.Odrzucarozróżnieniemiędzyboską
prawdą(którąutożsamiazepisteme),aludzkimułomnym,bonie
będącymprawdą,mniemaniemjakoprzyjętąwykładniępoema-
tuParmenidesa.Wiedzaludzka,jegozdaniem,łączywsobieoba
momenty.DlawyjaśnieniatejsprawykierujePopperuwagęku
odkryciomastronomicznymParmenidesa,awszczególnościku
jegowyjaśnieniomfazKsiężyca,zczymwiążeodkryciebłędupo-
legającegonanazywaniuświatłeminocątego,cojesttylkonocą.
Niewłaściwadroga,którąkrocząludzie,toniedrogawszelkich
mniemań,lecztylkobłędnychokreśleńrzeczy.WtensposóbPop-
per,akceptującwyrokboginiAlethei,unikazarazemogólnego
potępienialudzkiegopoznania,któreskładasięjegozdaniem
wyłączniezprzypuszczeńihipotez.Błędnądrogąniejestwięc
wedleniegopoprostudrogawszelkichludzkichmniemań,od-
miennaoddrogiprawdy.Natomiastbłędnadroga
prowadziludzidowiarywnieistniejącerzeczy,wpróżnię,wpu-
stąprzestrzeń,atakżewistnieniezmiany.Mojahipotezawyklu-
czaIświatło’jakozakazaneimię,natomiastdopuszczaInoc’:rzeczą
samą,bezświatłarozjaśniającego,jestciemność,czylisamKsiężyc.
Nadającimięczemuś,coniejestrzeczą,czylinie-bytowi,popełnia-
mybłądipodważamynaszobrazświata,naszeprzypuszczenia,
naszeIopinie’15.
Czylinaukabogini,wedlewykładniPoppera,mówioodrzu-
caniutylkozłudnychmniemań,aniemniemańjakotakich.Taka
interpretacjaIłączyDrogęPrawdyiDrogęMniemańwjedno
15Ibidem,s.72.
17
