Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wszechrzeczy,alerównieżjakoładrządzącyświatem.
Pozostałośćtegosłowaprzetrwaławjęzykuprzecież
dodzisiaj,gdyanarchiąnazywamystan,wktórymnikt
niepotrafizapewnićwładzy,porządkuiładu–stan
chaosuibezprawia.
PóźniejszafilozofiawłaśnieodJończykówprzejęła
przekonanie,żeskoroistniejejakaśzasadatłumacząca
światfizyczny,sprawiająca,żesłońcewstajeizachodzi,
żezmieniająsięporyroku,żewogóleświatistnieje,
tosamoprzecieżmusidotyczyćświataludzkiego.Jeśli
jakaśzasadarządziprzyrodą,toznaczy,żemożna
równieżodkryćzasadę,któraregulujeżyciespołeczne,
polityczne.
PoszukiwanieprzezPlatonaiArystotelesaustroju
idealnegowynikałowłaśnieztegoprzekonania.Przyjęto
więczałożenie,żepopierwszeświatmożezostać
poznanyprzezludzkiumysł–
logos
.Podrugiezaś–
istniejejegoniezmiennyporządek,którytakżemożemy
rozumowopoznać.Przecieżgdybyzasadyzmieniałysię
codziennie,nietylkoniemoglibyśmyichpoznać,ale
równieżświatniebyłbywstanietrwać.Stądwniosek,
żeistniejąjakieśstałeprawidła–zarównofizyczne,jak
ipolityczne–którychodkryciepozwolinamzrozumieć
światfizycznyorazludzkiiwłaściwieurządzićpaństwo.
Czyistniejeustrójidealny
TądrogąszliSokratesijegouczeńPlaton,atakżeuczeń
tegodrugiego–Arystoteles.ZdaniemPlatonawpaństwie
istniejetakasamahierarchiajakwobrębiejednostki.
Ręceinogi,brzuchsłuchajągłowy;taksamozmysły
winnebyćpodporządkowaneduszy,atapierwiastkowi
rozumowemu.Wpaństwiepowinienpanować
analogicznypotrójnyporządek:rządzićpowinni
filozofowie,wspieraniprzezwojowników,wszystkichzaś
utrzymywaćmająrzemieślnicy.Ideaporządkuwymagała
jednaksporychzabiegów.Jaksprawić,bykażdy
zczłonkówposzczególnychstanówzaakceptowałswoje
