Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Machiavelli(1469–1527)dokonałrenesansowego
przełomuwmyśleniuopolityce.Zjednejstronychwalił
republikańskiustrójpolityczny,opartynarzymskich
ideałachobywatelskiejcnoty,zdrugiejzaśwsłynnym
Księciu
radziłwładcomstosowaniezasadtwardejręki
ibrutalnościoraznieoglądaniesięnakwestie
abstrakcyjne,atakżedośćcynicznieprzedstawiał
instrukcjęzdobywaniaiutrzymywaniawładzy.Comyślał
naprawdę,tegoniewiemy–dodziśtrwająspory,czy
Machiavellibyłrzeczywiścierepublikaninem
iprzestrzegałprzedabsolutystycznymirządami
bezwzględnychwładców,czymożeuważałrepublikę
zasystemidealny,alenieosiągalnyzpowodubraku
odpowiednichwarunków,arealniewiedział,żewładza
opierasięnabrutalnejibezwzględnejsile.Machiavelli
poprostuniemiałzłudzeńcodotego,jakwyglądają
mechanizmywładzy,skorowięctrzebasięniekiedy
uciekaćdoprzemocy,mordówiprześladowań,radził,
byosiągaćprzytymnajwiększąkorzyść,azarazem
osłabićwrogów.Zamiastwięcbyćokrutnymstopniowo–
raz,acelniewymierzyćkrwawycios.Przeciwnikówlepiej
wymordowaćniżupokarzaćodebraniemstatusu,
bowtedybędądążylidozemsty.
JakzauważaArkadyRzegocki[2],Machiavellegouznaje
sięzatwórcękoncepcjiracjistanu(choćsamopojęcie
pojawiłosięchwilępóźniej),zgodniezktórąinteres
narodowy,państwowyczywspólnotowymabyć
nadrzędnywzględempartykularnychinteresów
jednostek,roląwładcyjestzaśjegorealizacja,anie
wcielaniewżycieabstrakcyjnychzasadmoralnych.
Mówiącwprost,choćŚwięciTomasziAugustynzdawali
sobiesprawę,żeinnajestrolapaństwa,ainnaKościoła,
wciążdziałaliwparadygmacieklasycznym,wktórymcel
państwabyłcelemmoralnym.Nawetjeśliwładcanie
miałobowiązkunawracaćobywateli,państwopowinno
stworzyćwarunki,wktórychmoglibyonipraktykować
