Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prawica—nacjonalizm—monarchizm.Studia.
na»skrajnejprawicylewicy«(te,któresąbardziejsocjalistyczneniżnacjo-
nalistyczne).Natomiastkonfuzjęwynikającązfaktu,żew»centrum«znaj-
dująsięrównieżideologieiugrupowaniademokratyczno-liberalne,które
znamionuje(odwzajemniana)wrogośćdofaszyzmu,pozwalająominąć
doprecyzowaniatakichbadaczyfaszyzmujakZeevSternhell(»aniprawica,
anilewica«
53
),HughSeton-Watson(»połączenieprawicyilewicy«
54
),
azwłaszczaSeymourM.Lipset(»ekstremistycznykierunekcen-
trum«
55
)śgdziekwalifikacja»ekstremistyczny«(»skrajny«)makonotację
niehoryzontalną,leczwertykalną,odnoszącsiędofaszystowskiejaksjologii
(hierarchiaidyscyplina).Dlategoteżkomunizmifaszyzm(azwłaszcza
nazizm)rzeczywiściesięzesobąnstykają”
,aleniedlatego,żesąwzględem
siebie»ekstremami«,którewjakiśtajemniczysposóbnaginająsiękusobie,
leczpoprostudlatego,żesąsobiewwielupunktachideologiczniebliskie.
Nietakjaskrawo,alerównieżproblematycznesąinnedychotomie:
»prawicademokratyczna«i»prawicaautorytarna«czy»prawicaarysto-
kratyczna«i»prawicapopulistyczna«,gdyżprzeakcentowaniejednejtylko
paryantynomicznychcechprowadzidoredukcjonizmu.Nawetdychotomia
»prawicyreligijnej«i»prawicylaickiej«gubizpolawidzeniatakiefeno-
menyideowejak»NowaPrawica«itedoktryny»neopogańskie«,które
mającharakterraczejkulturowyniżstrictereligijny,wszelakonie»laicki«.
Otreściideowejinformujenatomiastenumeracja
56
odmian»prawicy«,
zktórychgłówne,jaksięzdaje,to:1º»prawicatradycjonalistycznailegi-
tymistyczna«(kontrrewolucyjna);2º»prawicakonserwatywna«(ewolu-
cjonistyczna);3º»prawicaliberalna«;4º»prawicanarodowa«(nacjona-
listyczna);5º»prawicaautorytarna«;6º»prawicanarodowo-radykalna«
(rewolucyjno-konserwatywna)i7º»NowaPrawica«.Dopierokontaminacja
53
Zob.Z.Sternhell,Nidroitenigauche.L’idéologiefascisteenFrance,Bru_Xelles2000[i9s3].
54
Zob.H.Seton_Watson,Faszyzm,prawica,lewica[i966],[wl]Faszyzmyeuropejskie
(1922–1945)woczachwspółczesnychihistoryków,wybrałiwstępemopatrzyłJ.W.Bo-
rejsza,Warszawai979.
55
Zob.S.M.Lipset,Faszyzmjakoekstremistycznykierunekcentrum[i959],[wl]Faszyzmy.,
ss.304_320.
56
Zcałąpewnością—jakkażdaenumeracja—niekompletna.
38
