Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Korporacjejakopodmiotyodpowiedzialnościzaprzestępstwa
29
Hprzestępstwamikorporacyjnymi”lubHprzestępstwamikorporacji”odangiel-
skiegopierwowzoru,tj.Hcorporatecrimes”albostworzonegoprzezEdwina
SutherlandaterminuHCrimeofCorporations”38.Ztejperspektywykluczemdo
ustaleniatego,conazywasięodpowiedzialnościąkorporacjizaprzestępstwa,
jestprzypisanieodpowiedzialnościocharakterzekarnymlubquasi-karnympod-
miotomniebędącymosobamifizycznymi,chociażzazwyczajbędątopodmioty
stanowiącezbiorowościosóbfizycznych.
3.Korporacjejakopodmiotyzdolnedoponoszenia
odpowiedzialności
Korporacje,funkcjonującewszakżejakopodmiotyżyciaspołecznego,dla
prawasąjednakpoprostuosobaminie-fizycznymi,szczególnymtypempod-
miotowościprawnej.Podstawowymitypamitychpodmiotówsąosobaprawna
ijednostkaorganizacyjnanieposiadającaosobowościprawnej,którejustawa
przyznajezdolnośćprawną.Osobowośćprawnaizdolnośćprawnasąjednak
zawszeczymśprzyznanym,anietylkowynikiemdziałaniapodmiotulubdziałania
uczestników,osóbfizycznychskładającychsięnatenpodmiot39.Wkonsekwencji
pojawiasiępytanieoto,kogonależyuznaćodpowiedzialnymzaczynyprzypi-
sywanetakiemupodmiotowi.
Istotąkażdegotypuodpowiedzialnościjestuznanie,żejejpodmiotHmamoc
byciaprzyczynąsprawczą”40.Typyodpowiedzialnościmożliwedoprzypisania
człowiekowidzielimynaodpowiedzialnośćsprawczą,odpowiedzialnośćzobo-
wiązaniowąiodpowiedzialnośćnormatywną.Odpowiedzialnośćsprawczaspro-
wadzasiędostwierdzenia,żeHktośjestsprawcączegoś”,zaśzobowiązaniowa
dostwierdzenia,żeHpewnaosobajestzobowiązanadopewnegozachowania”41.
Odpowiedzialnośćnormatywnajestinnegorodzajuwymaganiem.Oznaczaona,
Hżektośmożeodkogośchciećczegośzewzględunato,żenastąpiłojakieś
zdarzeniewzwiązku,zktórymobowiązującanormadajeuprawnieniedotakiego
żądania”42.TotentypodpowiedzialnościukrywasiępodpojęciemHodpowie-
dzialnościprawnej”.
38E.H.Sutherland,CrimeofCorporations,TheSutherlandPapers,p.78–96,reprint[wo]
Corporateandwhitecollarcrime:ananthology,AndersonPublications,Cincinnati1995,s.99in.
39P.A.French,Responsibilitymatters,UniversityPressofKansas,Lawrence1992,s.134.
40H.Jonas,Teoriaodpowiedzialności:Podstawowerozróżnienia,zaoFilozofiaodpowiedzialno-
ściXXwieku,tekstyźródłowe,red.J.Filek,WydawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego,Kraków
2004,s.205.
41A.Malec,Opojęciuodpowiedzialnościprawnej,HPrzeglądFilozoficzny–NowaSeria”,
nr2(82),2012,s.220.
42Ibidem.
