Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MarekWąsowicz
ostrożnością,zwłaszczagdychcemydoszukiwaćsięwnichinformacji
oobowiązującymprawie,sposobachjegowykonywaniaifunkcjonowa-
niawspołecznejświadomości.Trzebawszakżejednocześniepamiętać,
żedziełaliterackiemogłyinicjowaćlubstymulowaćdyskusjęnadkon-
kretnymirozwiązaniamiustrojowymiczyprawnymi16.
DobrymprzykłademmożebyćtutajpowieśćZofiiNałkowskiej
RomansTeresyHennert,wydanaw1923r.Głównibohaterowiepowie-
ści(JózefHennert,płkOmski,por.Gondziłł)sąbezpośredniowłą-
czeniwprocesbudowynowychinstytucjiadministracjipaństwa,dla-
tegoNałkowskabardzoniekiedyszczegółowoopisujeinstytucjonalny
iprawnykontekstichdziałań.Szczegółowośćopisuibardzokrytycz-
nyobrazrzeczywistościwyłaniającysięzkartksiążkimożenadawaćjej
charakterpublicystycznyistanowićwpewnymsensieudziałwpublicz-
nejdebacietowarzyszącejbudowieinstytucjiodrodzonegopaństwa.
Tomożesugerować,żeopisyNałkowskiejsąswegorodzajufotogra-
fiamiistniejącegostanurzeczy,inaczejmówiąc,żemogąbyćbezkry-
tycznieuznanezaźródłowiedzyopanującychwówczasstosunkach,
wtymprawnych.Takjednakniejest,choćwpowieściNałkowskiej
kondensacjawątkówinstytucjonalno-prawnychrzeczywiścierzuca
sięwoczy.Niebezznaczeniasąosobistedoświadczeniaautorki:od
1920r.pracowaławBiurzePropagandyZagranicznejprzyPrezydium
RadyMinistrów,aw1922zawarłazwiązekmałżeńskizJanemJurem-
-Gorzechowskim,od1919r.dyrektoremdepartamentubezpieczeń-
stwawMinisterstwieSprawWewnętrznych.Znaławięcrealiatwo-
rzącejsięadministracjipolskiegopaństwazbezpośredniegooglądu.
Nałkowskaniebyłajednakhistorykieminstytucji,dlategodokładny
iszczegółowyopisstrukturrodzącejsiępo1918r.administracjinie
byłjejcelemitrzebatomiećnauwadzeprzyinterpretacjijejpowieści.
RomansTeresyHennertjestraczejsposobemwyrażeniapewnegoroz-
czarowaniaautorkiświatempolityki,zasygnalizowaniemniepokoją-
cychzjawisk(takichjakkorupcja),któremogąwprzyszłościokazaćsię
16I.Ward,LawandLiterature.Possibilitiesandperspectives.CambridgeUniversity
Press,Cambridge1995,s.7,9–10.
14
